Ο Δήμος Μινώα Πεδιάδας, ο ΔΟΠΑΠ, ο Δήμος Οροπεδίου Λασιθίου και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Κασταμονίτσας διοργανώνουν την Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου 2016 και ώρα 7:30 π.μ την 9η Μινωική Διαδρομή Λύκτος-Δικταίον Άντρον.
Οι περιπατητές θα πραγματοποιήσουν πεζοπορία διάρκειας περίπου τεσσάρων ωρών με αφετηρία την Αρχαία Λύκτο στις 7:30π.μ. και τερματισμό στο Ψυχρό - Δικταίον Άντρον. Για δηλώσεις συμμετοχής οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να καλούν στο τηλέφωνο 2891031824.
Ο μεγάλος ανασκαφέας των περισσότερων αρχαιολογικών χώρων του Οροπεδίου, ο ακούραστος περπατητής των Μινωϊκών δρόμων της Κρήτης, ο Άγγλος αρχαιολόγος J.D.S. PENDLEBURY γράφει στο πολύ ενδιαφέρον έργο του «The Archαeology of Crete. An Ιntroduction» για τους Μινωϊκούς δρόμους: «η πιο συνηθισμένη δυτική έξοδος από το Λασίθι είναι από το Κάτω Μετόχι προς Λύκτο σε τέσσερις ώρες».
Πράγματι, ο δρόμος που περνά από τον «πόρο της Χορτασάς», σημερινό «Τσούλη μνήμα», ένα από τα λιγοστά περάσματα επικοινωνίας του Οροπεδίου με το υπόλοιπο νησί, αποτελούσε κατά την Μινωϊκή εποχή την σημαντικότερη αρτηρία επικοινωνίας του Λασιθίου, η οποία όμως αργότερα, στους ιστορικούς χρόνους, με την ανάπτυξη των οικισμών Παπούρας, Ντονατί κ.λ.π. περιέπεσε σε δευτερεύουσα μοίρα για να γνωρίσει όμως αργότερα, επί Τουρκοκρατίας, μέρες παλιάς δόξας.
Τέσσερα χρόνια μετά την εγκαθίδρυση της Κρητικής Πολιτείας, το νεοσύστατο κράτος χρηματοδότησε μεταξύ των άλλων δημοσίων έργων και την επισκευή της οδού Κασταμονίτσας - Οροπεδίου Λασιθίου μέσω Τσούλη μνήμα.
Για πολλές δεκαετίες αργότερα πάγιο αίτημα των κατοίκων του Οροπεδίου ήταν η κατασκευή αμαξωτού δρόμου στην αρχαία Μινωϊκή διαδρομή. Το 1964 το παλιό Λασιθιώτικο αίτημα φάνηκε να υλοποιείται από την ΜΟΜΑ, που άρχισε τη διάνοιξή του. Δυστυχώς μισό σχεδόν αιώνα μετά, το έργο δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί.
