Και ενώ ξαφνικά περιμέναμε ειδήσεις για την επένδυση στην Μονή Τοπλού από το Συμβούλιο της Επικρατείας φαίνεται πως μεγαλύτερο ενδιαφέρον (και για τη συγκεκριμένη υπόθεση) θα έχει η διαδικασία ανάδειξης του νέου μητροπολίτη Ιεραπύτνης και Σητείας.
Ο λαός και ο κλήρος της περιοχής αποχαιρέτισαν χθες σε κλίμα συγκίνησης τον ιεράρχη τους, ωστόσο ήδη έχει ξεκινήσει αγώνας δρόμου για την επόμενη μέρα στη συγκεκριμένη μητρόπολη.
Σύμφωνα με πληροφορίες που διέρρευσαν από την εκδίκαση της Παρασκευής στο ΣτΕ, στις τάξεις των υπέρμαχων της επένδυσης ήταν μεγαλύτερος ο προβληματισμός για την επόμενη μέρα στη Μητρόπολη Ιεραπύτνης και Σητείας, παρά για αυτές καθαυτές τις προσφυγές περιβαλλοντικών φορέων και πολιτών κατά του Προεδρικού Διατάγματος του περασμένου Μαρτίου.
Είναι κάτι παραπάνω από σίγουρο πως ανεξάρτητα από την απόφαση του ΣτΕ, η στάση που θα κρατήσει για το θέμα ο νέος μητροπολίτης και η σχέση που θα έχει με τον ηγούμενο Φιλόθεο της Μονής Τοπλού θα αποτελέσουν καθοριστικό παράγοντα για την υλοποίηση ή μη της επένδυσης. Για κάποιους βέβαια η παραπάνω πρόταση διαβάζεται και ανάποδα: Η μάχη για την ανάδειξη νέου μητροπολίτη θα κριθεί από τη στάση που θα κρατήσουν οι υποψήφιοι στην υπόθεση της βρετανικής επένδυσης.
Αξίζει να θυμηθούμε πως με τον ξαφνικό θάνατο του μακαριστού Ευγενίου, εκτός από τον μητροπολιτικό θρόνο χηρεύει και η θέση του προέδρου του Δ.Σ. του Ιδρύματος Παναγίας Ακρωτηριανής καθώς ο εκάστοτε μητροπολίτης κατέχει ex officio τη θέση του προέδρου. Το Ίδρυμα είναι αυτό που έχει εκχωρήσει στη βρετανική εταιρία LoyalWard Ltd το αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης της έκτασης των 26.000 στρεμμάτων της περιοχής.
Η «θολή» σύμβαση
Της μεταβίβασης των 26.000 στρεμμάτων από το ίδρυμα Παναγία Ακρωτηριανή στη βρετανική εταιρία LoyalWard ltd είχε προηγηθεί ο σάλος για τον τρόπο απόκτησης των εκτάσεων αυτών από τη Μονή Τοπλού. Η συζήτηση για τον «περίεργο» τρόπο απόκτησης των δημοσίων εκτάσεων της περιοχής από τη Μονή Τοπλού έκλεισε οριστικά με την παραίτηση του Δημοσίου από τη δικαστική διεκδίκηση το 1998, παραίτηση που μοιάζει πολύ με την τακτική που ακολουθήθηκε αργότερα και για τα κτήματα της Λίμνης Βιστωνίδας στην περίφημη υπόθεση της Μονής Βατοπαιδίου.
Έστω κι έτσι, με βάση τη σύμβαση παραχώρησης της έκτασης στην LoyalWard Ltd η αμετάκλητη απόφαση του Εφετείου Κρήτης για την κυριότητα των εκτάσεων θα οδηγούσε στην καταβολή 100 εκατομμυρίων δραχμών (τότε) από την πλευρά της εταιρίας στο Ίδρυμα, ως μέρος μόνο του τιμήματος των 5 εκατομμυρίων Λιρών, που επρόκειτο να καταβάλλει η εταιρία στο ίδρυμα. Στο ταμείο του ιδρύματος ωστόσο δεν έχει μπει ποτέ το εν λόγω ή άλλο ποσό. Αντί για οποιοδήποτε ποσό, ο ηγούμενος της Μονής Τοπλού Θεόφιλος Σπανουδάκης έχει αναφέρει στο παρελθόν πως η Μονή και το Ίδρυμα έχουν λάβει κάποια έγγραφα εγγυήσεων που βρίσκονται κλειδωμένα σε τραπεζική θυρίδα.
Αντίθετα, μέχρι σήμερα τα δικαιώματα χρήσης της έκτασης φαίνεται να είναι το κυριότερο (ή περίπου το μόνο) περιουσιακό στοιχείο της εταιρίας LoyalWard Lltd που στο μεταξύ εξαγοράστηκε από την Minoan Group την οποία συνέστησαν οι ίδιοι άνθρωποι που είχαν συστήσει και την αρχική εταιρία. Η μητρική Minoan Group φαίνεται να μη διαχειρίζεται ρευστό και να καλύπτει μονίμως τις τρέχουσες ανάγκες και υποχρεώσεις της εκδίδοντας προς τους πιστωτές νέες μετοχές ή συνάπτοντας δάνεια τα οποία αποπληρώνει επίσης με μετοχές. Οι πρακτικές αυτές είναι που έχουν κάνει αρκετούς στη Σητεία, ακόμα και από τους υπέρμαχους της επένδυσης να μιλούν για «εταιρία - φάντασμα».
Όλα τα παραπάνω αποτελούν λίγα μόνο από τα «θολά» σημεία της παραχώρησης της έκτασης από το Ίδρυμα Παναγία Ακρωτηριανή στην βρετανική εταιρία, σημεία που δεν είναι βέβαιο ότι θα έχει διάθεση να αποδεχτεί ή έστω να μη διερευνήσει ο νέος μητροπολίτης Ιεραπύτνης και Σητείας. Ήδη στους κόλπους της Εκκλησίας της Κρήτης εκφράζεται η άποψη πως η 25χρονη εξέλιξη της συγκεκριμένης υπόθεσης έχει εκθέσει και την τοπική εκκλησία στα μάτια του πληρώματός της και ίσως πλέον το ζητούμενο να είναι η... κάθαρση όλου του τοπίου.
Τί έγινε στο ΣτΕ
Κατά την εκδίκαση των προσφυγών την Παρασκευή, το πρώτο μέρος της διαδικασίας εξαντλήθηκε στην εισαγωγή του θέματος από τον βασικό εισηγητή, τον δικαστή Παναγιώτη Ευστρατίου, ο οποίος, ως είθισται σε αυτή τη φάση της διαδικασίας δεν παίρνει θέση αλλά περιγράφει το ιστορικό και την εξέλιξη της υπόθεσης.
Στη συνέχεια, κατά την ακροαματική διαδικασία, που κράτησε περίπου 3 ώρες, τοποθετήθηκαν εκ μέρους του Δημοσίου οι συνήγοροι των τριών συναρμόδιων υπουργείων (Οικονομίας, Πολιτισμού, Περιβάλλοντος), οι πληρεξούσιοι δικηγόροι της εταιρίας Loyalward Ltd, του Ιδρύματος Παναγία Ακρωτηριανή αλλά και της Ένωσης Ξενοδοχείων της Σητείας, του Δήμου Σητείας και ακόμα 13 φορέων της περιοχής που τάσσονται υπέρ της επένδυσης. Από την άλλη πλευρά τους λόγους προσβολής του Προεδρικού Διατάγματος εξέθεσαν οι δικηγόροι των 123 κατοίκων και 17 περιβαλλοντικών φορέων που κατέθεσαν την πρώτη προσφυγή καθώς και της Ελληνικής Εταιρίας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού η οποία έχει καταθέσει ξεχωριστή προσφυγή.
Και οι δύο πλευρές έλαβαν προθεσμία μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου για να καταθέσουν υπομνήματα και συμπληρωματικά έγγραφα επί όσων ακούστηκαν στην ακροαματική διαδικασία. Στη συνέχεια πρόκειται να οριστεί νέα, κλειστή αυτή τη φορά συνεδρίαση της ολομέλειας του ΣτΕ, στην οποία οι δικαστές θα λάβουν την οριστική απόφαση και κατόπιν παρέρχεται ένα διάστημα ίσως περίπου ενός μήνα για την καθαρογραφή της. Συνολικά ο χρόνος που θα απαιτηθεί για να έχουμε την τελική ετυμηγορία υπολογίζεται πως θα είναι ένα τρίμηνο, περίπου ως το τέλος του έτους.
Ρεπορτάζ: Μάριος Διονέλλης
