Ο Μανόλης Τζομπανάκης στο Μονόγραμμα

Ο πρωτοπόρος και καταξιωμένος σε διεθνές επίπεδο γλύπτης Μανόλης Τζομπανάκης, ο καλλιτέχνης που συνδυάζει το «μπετόν αρμέ με τα ερωτικά είδωλα» το «κουαρτέτο με βιολιά, με τον ερωτικό χορό σε ξυλογραφία», συστήνεται στο Μονόγραμμα.

Γεννήθηκε στον Κεφαλά Αποκορώνου Χανίων το 1943, σε μια οικογένεια με επτά παιδιά. Ο πατέρας του ήταν ένας εξαιρετικός επιπλοποιός, στο εργαστήριο του οποίου άρχισε να κάνει σχέδιο και ξυλογλυπτική από την ηλικία των 6 - 7 ετών.

Σπούδασε γλυπτική στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Φλωρεντίας «γιατί είχα μεγάλο έρωτα για την Φλωρεντία από παιδί» κοντά στον Βενάντζο Κροτσέττι και στη συνέχεια ακολούθησε το δάσκαλό του στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Ρώμης (1963-1969), όπου παράλληλα παρακολούθησε μαθήματα διακοσμητικής και νωπογραφίας. Καλλιτέχνης ανθρωποκεντρικός, εμπνέεται τα θέματα του από την ιστορία, το μύθο, την αρχαία Ελλάδα, τη φύση, αλλά και την κοινωνικοπολιτική ζωή.

Την περίοδο 1967-1970 που διετέλεσε επιμελητής της έδρας γλυπτικής του ιδρύματος στη Ρώμη, του ήρθε η ιδέα, να πάρει σύρμα και να σχεδιάζει με αυτό. Πήρε κουλούρες σύρματος, πήγε στην Πιάτσα Ναβόνα (Piazza Navona), το τέντωσε και το έκοψε σε κομμάτια. Μετά έβαλε μπετόν μέσα. Κι έτσι γεννήθηκε το μπετόν αρμέ. Το μπετόν αρμέ σήμερα διδάσκεται στα Ιαπωνικά πανεπιστήμια σαν προσωπική του τεχνική στην σύγχρονη Ευρωπαϊκή γλυπτική.

«Το μπετόν αρμέ θέλει, έτσι όπως δουλεύω εγώ, πάρα πολύ σχεδιασμό πριν. Υπάρχουν έργα που τα σχεδιάζω για τρία χρόνια και τα εκτελώ σε λιγότερο χρόνο, σε δύο χρόνια. Όπως για παράδειγμα, «Ο αστράτευτος μαχητής της Κρήτης», που είναι έξω από το Πολεμικό μουσείο. Το σχεδίαζα για τρία χρόνια. Είναι 8 μέτρα επί 4 επί 2, δεν είναι ένα παιχνίδι».

Ασχολήθηκε με όλα τα υλικά, με την πέτρα, με το ξύλο, με τον ορείχαλκο, με ότι υλικό μπορεί να δουλέψει κανείς, δημιουργώντας έργα τα οποία χαρακτηρίζονται από την έντονη κίνηση, ενώ με την ανάλυση των μορφών σε γεωμετρικά σχήματα και την ανασύνθεσή τους με αιχμηρές τομές όγκων τις ανάγει σε σύμβολα.

Το 1971 παρουσίασε την πρώτη ατομική του έκθεση στη γκαλερί Schneider στη Ρώμη, την οποία ακολούθησαν ατομικές στην Ιταλία, στην Ελλάδα και άλλες χώρες. Έλαβε επίσης μέρος σε Πανελλήνιες και σε ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, όπως η Μπιενάλε Γλυπτικής της Βουδαπέστης το 1975 και η Μπιενάλε del Bronzetto της Ραβέννας το 1979, όπου κέρδισε το χρυσό μετάλλιο.

H Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων είχε παρουσιάσει μεγάλο μέρος της δουλειάς του το 2009.

Παραγωγός: Γιώργος Σγουράκης
Σκηνοθεσία: Μπάμπης Πλαϊτάκης
Δημ/φική επιμέλεια: Νέλλη Κατσαμά, Αντώνης Εμιρζάς
Φωτογραφία: Μαίρη Γκόβα
Ηχοληψία: Νίκος Παναγοηλιόπουλος
Μοντάζ: Θανάσης Παπαθανασίου
Διεύθυνση παραγωγής: Στέλιος Σγουράκης