Το Εγκόλπιο Ημερολόγιο της Ιεράς Μητροπόλεως Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου για το έτος 2016, το οποίο ήδη κυκλοφορήθηκε και διατίθεται από τις Ιερές Μονές και τις Ενορίες της Μητροπόλεως, είναι αφιερωμένο στην Εκατοπεντηκοταετηρίδα του Ολοκαυτώματος της Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Αρκαδίου (1866-2016).
Στην εφετεινή έκδοση του Ημερολογίου περιέχονται κείμενα και φωτογραφικό υλικό σχετικά με την Αρκαδική Εθελοθυσία της 8ης Νοεμβρίου 1866, η οποία θα εορτασθεί από την Ιερά Μητρόπολη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, καθώς και από τους Κρήτες της διασποράς, με κατάλληλες επετειακές εκδηλώσεις που θα κορυφωθούν την 8η Νοεμβρίου 2016 στο Αρκάδι με την υψηλή παρουσία του Εξοχωτάτου Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Στο προλογικό του σημείωμα ο Σεβ. Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Ευγένιος αναφέρει τα εξής:
Αγαπητά μου παιδιά της Τοπικής μας Εκκλησίας,
Το έλεος του Θεού και η αγάπη Του μας χαρίζει το νέο έτος 2016, το οποίο είθε να διέλθομε όλοι με υγεία και πνευματική χαρά. Το έτος αυτό για την Μητρόπολή μας και τον Τόπο μας είναι έτος εποφειλομένης τιμής και μνήμης στο μεγάλο γεγονός που σημάδεψε την ιστορία μας, στο γεγονός του ολοκαυτώματος της Ιεράς Μονής Αρκαδίου. Εκατόν πενήντα χρόνια συμπληρώνονται από το έτος 1866, κατά το οποίο η Ιερά Μονή Αρκαδίου έγινε παγκόσμιο σύμβολο ελευθερίας με την εθελοθυσία ανθρώπων που κέρδισαν την αιωνιότητα με ένα υπέροχο και μοναδικό τρόπο, που καταγράφηκε με χρυσά γράμματα στην ιστορία, συγκλόνισε τον κόσμο και συγκίνησε τους Πανέλληνες και τους Φιλέλληνες. Στην μεγάλη αυτή επέτειο αφιερώνομε το εφετεινό Ημερολόγιό μας, όπως αφιερώνομε και όλο το έτος, κατά το οποίο θα πραγματοποιηθούν πολλές εκδηλώσεις με αποκορύφωμα αυτές που θα γίνουν την 8η Νοεμβρίου 2016 στην Ιερά Μο- νη Αρκαδίου με την υψηλή παρουσία του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Πριν λίγα χρόνια, κατά την αλησμόνητη επίσκεψη του Πατρός και Πατριάρχου μας κ.κ. Βαρθολομαίου στη Μονή Αρκαδίου, είχαμε αναφέρει τα εξής, τα óποία αντί άλλου προλογικού σημειώματος, κρίνομε σκόπιμο να επαναλάβομε: “Η πνευματική προσφορά της Μονής Αρκαδίου υπήρξε μεγάλη και αδιαμφισβήτητη από όποια θέση την έταξε η ιστορική πορεία της με τις εναλλαγές της, «δια δόξης και ατιμίας, δια δυσφημίας και ευφημίας» (Β Κορ. ς , 8). Γι αὐτό και αναδείχθηκε Μνημείο πνευματικής ελευθερίας, Μνημείο ειρήνης, Μνημείο δικαιοσύνης, Μνημείο εναντίον κάθε μορφής μισαλλοδοξίας και φανατισμού. Αυτό κατανοούν αλλά και λαμβάνουν ως μήνυμα ζωής οι πολυάριθμοι προσκυνητές της, οι οποίοι απ ὅλα τα μήκη και τα πλάτη της γης προσέρχονται εδώ καθημερινά.
Η ανακήρυξη της Μονής αυτής, πριν από λίγα χρόνια, σε ευρωπαϊκό μνημείο Ελευθερίας και Πολιτισμού, καθώς και η έναρξη συστηματικών εργασιών για την αναστήλωσή της, την συντήρηση και διαφύλαξη των ιερών κειμηλίων της, αλλά και η λειτουργία της ως κατεξοχήν τόπου ησυχασμού, αδιάλειπτης προσευχής και θείας λατρείας, αποτελεί την καλύτερη δικαίωση στη μακρόχρονη ιστορική πορεία και μαρτυρία της. Αυτό το έργο (...) συνεχίζομε, ακολουθώντας το παράδειγμα μακαριστών αγίων Αρχιερέων, οι οποίοι με αυταπάρνηση διακόνησαν την τοπική μας Εκκλησία.
Στο νέο Mουσείο της Μονής, το οποίο πρόσφατα ολοκληρώθηκε και επίσημα θα εγκαινιασθεί κατά την 8η Νοεμβρίου 2016, μπορεί ο επισκέπτης να δει πολλά από τα κειμήλια που διασώθηκαν και να λάβει πείρα της ιστορικής της διαδρομής, όπως χαρακτηριστικά έχει καταγραφεί με τούτη τη φράση ενός συγγραφέα: «Και καθένας που έρχεται εδώ να προσκυνήσει, να χορταίνει και να προβληματίζεται από την ανείπωτη ιστορία του μοναστηριού και να καθαγιάζεται από τη ροή της θείας χάριτος, που θα τρέχει από την κορυφή του όρους του Καθολικού της Μονής, και να φεύγει ηγιασμένος, με καινούριο φρόνημα και πίστη ακραιφνή και τούτο το πνευματικό σέμνωμα, το ηρωϊκό Αρκάδι, θα γίνεται συνεχώς ο μέγας και ανυπέρβλητος διδάσκαλος της οικουμένης. Μέσα από τ ἅγιο Μοναστήρι ανέβλυσε νερό ζωντανό και, όταν έρχεσαι να προσκυνήσεις, ακούς την αδιάκοπη ροή του και νιώθεις στα κατάβαθα της ψυχής σου τη δροσιά και την ευλογία του. Το αγιασμένο αυτό νερό ρέει ασταμάτητα στο άγιο Βήμα και τα κράσπεδα του Ναού, στα μπαρουτοκαπνισμένα κελιά, στα κλάουστρα και τα μεσοκούμια, στην πυριτιδαποθήκη και τον περίβολο. Μα είναι πολύ πιο κάτω από την επιφάνεια οι σωληνώσεις και οι πηγές. Και πρέπει να σκύψεις βαθειά, να βάλεις τ αὐτί σου στη γη να ακροασθείς, για ν ἀκούσεις τη ροή του και να δροσισθείς στο φοβερό καύσωνα τούτου του αιώνα, του απατεώνα. Αυτός ο ιερός τόπος, μιλεί σε όλα τα μεγέθη της ζωής, στις κορυφές και τα βάθη, στους Έλληνες και τους ξένους, στους φλογισμένους ανθρώπους και τους αδιάφορους, στους πιστούς και τους άπιστους, τους πατριώτες και τους δειλούς. Όλους τους αφυπνίζει και τους προβληματίζει. Τράπεζα μυστική και αγιασμένο ψαλτήρι καλείται σήμερα να ανάψει όλων τις καρδιές και να δώσει σε όλο τον κόσμο άπλετο και ανέσπερο φως»”.
Αυτή η επέτειος έρχεται να μας υπενθυμίσει την ευθύνη μας γι αὐτή τη Μονή και το μήνυμα που πάντα εξακτινώνει. Η Ιερά Μονή Αρκαδίου είναι μια αναμμένη δάδα που σκορπά φως για να φωτίζει τα σκοτάδια του κόσμου. Το Ολοκαύτωμά της, που με ιερό δέος και συγκίνηση εορτάζομε αυτό το έτος, εξ αφορμής της συμπλήρωσης εκατόν πενήντα ετών από το γεγονός του, αποτελεί μία διαχρονική βροντώδη κραυγή υγιούς φιλοπατρίας και ανιδιοτελούς ηρωϊσμού.
Ευχόμαστε όλοι να διδαχθούμε από τα μηνύματα της επετείου αυτής. Έχοντας κατανοήσει και ενστερνισθεί την μεγάλη αλήθεια ότι η ιστορική μνήμη αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση για την διατήρηση της εθνικής μας αυτοσυνειδησίας και του ορθόδοξου πολιτισμού μας. Δηλαδή του αληθινού μας πλούτου, που δεν τον δανεισθήκαμε και δεν τον οφείλομε σε κανένα, του πλούτου που κανείς και τίποτε δεν μπορεί να μας αφαιρέσει, εάν εμείς δεν τα απεμπολήσομε οικειοθελώς. Για να μάθομε από αυτήν την μεγάλη επέτειο να ενστερνιζόμασθε την αξία του νοήματος των πράξεων εκείνων των προγόνων μας, οι οποίες ανέδειξαν το αληθινό μεγαλείο του Γένους μας, αλλά και της ιδιαίτερης πατρίδας μας, της Κρήτης, που δύναται να πιστωθεί με τον δίκαιο έπαινο που της αποδίδει τον τίτλο της Μάνας της Πνευματικής Ελευθερίας με το δίστιχο: «Τη λευτεριά ρωτήξανε ποιάς μάνας είναι γέννα, κι είπε πως την εγέννησε το κρητικό το αίμα». Τέλος, για να διδαχθούμε πως να αποφεύγομε στο παρόν και στο μέλλον όλα εκείνα που πλήγωσαν τον λαό μας και αναχαίτισαν την πρόοδο της πατρίδας μας στο παρελθόν. Τότε, αν τα παραπάνω γίνουν πραγματικότητα, θα έχομε ήσυχη την συνείδηση πως ο εορτασμός της επετείου πέτυχε το σκοπό του και τίμησε επάξια εκείνους που εθελούσια ολοκαυτώθηκαν για να ζούμε ελεύθεροι. Είθε ο Θεός να μας αναδεικνύει καθημερινά «αξίους της ελευθερίας» που μας χάρισαν.
Καλό και ευλογημένο το νέο έτος εύχομαι σε όλους σας και σας ασπάζομαι με πατρική αγάπη.