Γιατί στην αρχαία Ιεράπυτνα χρησιμοποιείτο ως νόμισμα το αργυρό δίδραχμο και ποιος ο ρόλος της Ελεύθερνας στα πολιτιστικά και οικονομικά δρώμενα της Κρήτης κατά την κλασική και ελληνιστική περίοδο; Ποιο ρόλο διαδραμάτισαν οι πόλεις-κράτη της Μεγαλονήσου κατά την διάρκεια του Πρώτου Κρητικού Πολέμου και ποιες συμμάχησαν με τον βασιλιά της Μακεδονίας, Φίλιππο, εναντίον της Κνωσού; Γιατί από τις ανασκαφές ανακαλύφθηκαν αρχαία νομίσματα από την Αίγινα και ποια η σχέση του νησιού αυτού με την Κρήτη;
Αυτές τις άγνωστες και συνάμα συναρπαστικές πτυχές στην μακρά ιστορία της Κρήτης έρχεται να φωτίσει η περιοδική έκθεση «ΚΡΗΤΩΝ ΠΟΛΕΙΣ. Η ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΩΝ ΝΟΜΙΣΜΑΤΩΝ», που φιλοξενείται στο Μουσείο αρχαίας Ελεύθερνας και εγκαινιάστηκε στις 29 Ιουνίου. Την Έκθεση συνδιοργανώνουν η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου και το Μουσείο αρχαίας Ελεύθερνας, το Πανεπιστήμιο Κρήτης και η Νομισματική Συλλογή της Alpha Bank.
Η Έκθεση θα υποδέχεται τους επισκέπτες μέχρι τις 15 Δεκεμβρίου 2019, μεταφέροντάς τους μέσα από την παρουσίαση της νομισματοκοπίας σε μία περίοδο που είναι λιγότερο μελετημένη, αυτή των κλασικών και ελληνιστικών χρόνων. Τα… μικρά το δέμας νομίσματα, αλλά εξαιρετικά σημαντικά, αντικατοπτρίζουν την οικονομική, εμπορική και θρησκευτική ανάπτυξη των πόλεων, παραμένοντας την ίδια στιγμή κομψοτεχνήματα της εποχής τους. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι την περίοδο εκείνη εκτιμάται ότι στο νησί λειτουργούσαν σαράντα νομισματοκοπεία. «Αφηγούνται» την ιστορία των πόλεων-κρατών όπως η Κυδωνία, η Γόρτυνα, η Ελεύθερνα και η Ιεράπυτνα, οι οποίες είχαν αναπτυχθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να είναι αυτάρκεις και αυτόχθονες και είχαν ιδιαίτερες εμπορικές σχέσεις με την υπόλοιπη Ελλάδα, αλλά και τον κόσμο, ακόμη και πέρα από τη Μεσόγειο.
Οι επισκέπτες της Έκθεσης θα έχουν την ευκαιρία να περιηγηθούν σε δύο θεματικές ενότητες. Η πρώτη παρουσιάζει τα αρχαία νομίσματα των πόλεων, οι οποίες ακολουθούν τον σημερινό διαχωρισμό της Κρήτης σε τέσσερις νομούς (από τα Χανιά, στο Ρέθυμνο, στο Ηράκλειο και τέλος στο νομό Λασιθίου). Η δεύτερη ενότητα παρουσιάζει ενδεικτικά τη νομισματική κυκλοφορία στην Κρήτη, καθώς ξένα νομίσματα έφθαναν κυρίως μέσω της μισθοφορικής δραστηριότητας των Κρητών σε στρατιωτικές επιχειρήσεις μεγάλων δυνάμεων της ελληνιστικής περιόδου και μέσω της παρουσίας ξένων στρατευμάτων στο νησί. Οι ξένες εκδόσεις αποθησαυρίζονταν και αρκετές από αυτές επικόπτονταν, δηλαδή χρησιμοποιούνταν ως πέταλο για την έκδοση των τοπικών νομισμάτων.
Την Έκθεση συνοδεύει επιστημονικός κατάλογος, στην ελληνική και αγγλική γλώσσα, με πλούσιο φωτογραφικό υλικό. Οι επισκέπτες θα έχουν στη διάθεσή τους την τελευταία λέξη της τεχνολογίας για να απολαύσουν την Έκθεση, μέσα από το «Coin o-rama», μια πολυμεσική εφαρμογή που υλοποίησε το Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, η οποία προσφέρει μεγεθυμένες εικόνες και περισσότερες πληροφορίες για τα νομίσματα που εκτίθενται. Επιπλέον, δίνει τη δυνατότητα στους επισκέπτες να «φτιάξουν το δικό τους νόμισμα». Ακόμη, προβάλλεται ψηφιακά η νομισματική κυκλοφορία στο νησί.
