Ετοιμασίες αλλά και προβλήματα για την Πανορθόδοξη Σύνοδο στην Κρήτη
Τεράστιο ενδιαφέρον από όλο τον κόσμο συγκεντρώνει η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδοξίας που θα πραγματοποιηθεί στα Χανιά από τις 16 έως τις 27 Ιουνίου. Η Σύνοδος αποτελεί το σημαντικότερο γεγονός της ορθόδοξης εκκλησίας τα τελευταία 1300 χρόνια, ενώ είναι η πρώτη συνάντηση όλων των ορθόδοξων προκαθήμενων και επισκόπων μετά το Σχίσμα του 1054 μ.Χ. Στη Σύνοδο θα μετέχουν όλοι οι Πατριάρχες, Αρχιεπίσκοποι και Επίσκοποι από τις 14 Αυτοκέφαλες Εκκλησίες ενώ ο συνολικός αριθμός των συμμετεχόντων αναμένεται να ξεπεράσει τους 500. Εξαιρετικά ζωηρό είναι το ενδιαφέρον διεθνών μέσων ενημέρωσης καθώς περισσότεροι από 300 δημοσιογράφοι έχουν ζητήσει διαπίστευση ενώ τυπικά η σχετική προθεσμία για τις σχετικές αιτήσεις έχει λήξει στις 11 Απριλίου. Δρακόντεια θα είναι και τα μέτρα ασφαλείας μέσα και γύρω από το κτήριο της Ορθόδοξης Ακαδημίας Κρήτης, στο Κολυμπάρι Χανίων ενώ ήδη έχει ξεκινήσει ο σχεδιασμός από τη Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Κρήτης σε συνεργασία με τις μυστικές υπηρεσίες κυρίως από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία που θα συνοδεύουν τους αντίστοιχους προκαθήμενους. Όπως έχει ήδη γίνει γνωστό την Κυριακή της Πεντηκοστής (19 Ιουνίου), όλοι οι ιεράρχες θα μεταφερθούν στο Ηράκλειο καθώς θα τελεσθεί συλλείτουργο του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου και όλων των προκαθημένων στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Μηνά. Το παρόν στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο θα δώσει εκ μέρους της Ελληνικής Πολιτείας ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος.
Τα θέματα που θα εξεταστούν στη Σύνοδο
Σύμφωνα με όσα έχουν ήδη συμφωνηθεί, τα θέματα που θα συζητηθούν αφορούν τις παρακάτω 6 θεματικές ενότητες:
- Η Αποστολή της Ορθόδοξης Εκκλησίας στο σύγχρονο κόσμο
- H Ορθόδοξη Διασπορά
- Το Αυτόνομο στην ορθόδοξη Εκκλησία και ανακήρυξής του
- Το μυστήριο του Γάμου και τα κωλύματα αυτού
- Η σπουδαιότητα της νηστείας και η τήρηση αυτής σήμερα
- Οι Σχέσεις της Ορθόδοξης Εκκλησίας προς τον λοιπό χριστιανικό κόσμο
Δύο ακόμα θέματα, ενώ αρχικώς είχε ανακοινωθεί πως θα περιλαμβάνονται στις συζητήσεις, φαίνεται πως θα εξαιρεθούν λόγω των διαφωνιών μεταξύ των εκκλησιών. Συγκεκριμένα το θέμα των Δίπτυχων, δηλαδή της σειράς με την οποία αναφέρονται οι Αυτοκέφαλες Εκκλησίες, σύμφωνα με τιμή και την κατάταξή τους αλλά και το θέμα του κοινού Ημερολογίου αφού μερικές ορθόδοξες Εκκλησίες εξακολουθούν να χρησιμοποιούν το παλαιό Ιουλιανό ημερολόγιο (Ρωσία, Ιεροσόλυμα) ενώ οι περισσότερες έχουν υιοθετήσει το νέο Γρηγοριανό ημερολόγιο.
Υπενθυμίζεται πως για να ληφθεί απόφαση στα θέματα που τελικώς μπήκαν στην ατζέντα απαιτείται ομοφωνία των προκαθήμενων των Εκκλησιών ενώ στο τέλος κάθε μέρας της Συνόδου θα δίνεται συνέντευξη Τύπου για την πορεία των εργασιών. Οι εργασίες δε θα είναι ανοιχτές για τους δημοσιογράφους οι οποίοι θα έχουν τη δυνατότητα συνάντησης με τους ηγέτες των εκκλησιών μόνο την πρώτη και την τελευταία μέρα της Συνόδου.
Η τελευταία Οικουμενική Σύνοδος
Οι Οικουμενικές Σύνοδοι, για την Ορθόδοξη Εκκλησία, αποτελούν το ιεραρχικά ανώτατο εκκλησιαστικό σώμα, είναι δηλαδή η ανώτατη εκκλησιαστική αρχή και αυθεντία, που ασκεί την ανώτατη διοικητική, δικαστική και νομοθετική εξουσία. Η 7η και τελευταία Οικουμενική Σύνοδος συγκλήθηκε το 787 μ.Χ. από τον Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο ΣΤ΄ και τη μητέρα του, Αυτοκράτειρα Ειρήνη την Αθηναία στη Νίκαια της Βιθυνίας (περίπου 100 χλμ. από την Κωνσταντινούπολη στη σημερινή Τουρκία). Κεντρικό θέμα εκείνης της Συνόδου ήταν η Εικονομαχία την οποία και η Σύνοδος καταδίκασε αποφασίζοντας την αναστύλωση των εικόνων καθώς εκφράσθηκε το δόγμα ότι η εικονογράφηση του Χριστού και των Αγίων εδράζεται στην ενανθρώπηση του δευτέρου προσώπου της Αγίας Τριάδας και διευκρινίστηκε ότι η τιμή προς τις εικόνες αναφέρεται στο πρόσωπο που αυτή απεικονίζει και όχι στο υλικό από το οποίο είναι αυτή φτιαγμένη.
Προβλήματα και αντιθέσεις
Εκτός από τη δύσκολη συμφωνία για το ποια ζητήματα θα μπουν στην ατζέντα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου υπάρχουν και άλλες επιμέρους αντιπαραθέσεις που πρέπει αν επιλυθούν. Καταρχάς η Σύνοδος δέχεται σφοδρή επίθεση από τους ενάντιους του "Οικουμενισμού". Ήδη διατυπώνονται πύρινα κείμενα κατά της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου από παραεκκλησιαστικούς κύκλους αλλά και κάποιους ιεράρχες που θεωρούν ότι δεν μπορούν να τίθενται προς συζήτηση θέματα που αναφέρονται στα δόγματα της Εκκλησίας. Τις τελευταίες ημέρες από τους ίδιους κύκλους έχει διατυπωθεί σφοδρή κριτική για την αυριανή επίσκεψη του Πάπα Φραγκίσκου, μαζί με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο στη Λέσβο. Η Σύνοδος ονομάζεται Πανορθόδοξη και όχι "Οικουμενική" εφόσον είναι η πρώτη που πραγματοποιείται μετά το Σχίσμα με την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία γεγονός που δείχνει τις διαφορές αλλά και τον σεβασμό προς την άλλη μεγάλη "χριστιανική" Εκκλησία, με τα δισεκατομμύρια πιστών. Ωστόσο και η ονομασία ακόμα εγείρει αντιθέσεις από ιεράρχες. Στην Ελλάδα, ο Πειραιώς Σεραφείμ με επιστολή του στην Ιερά Σύνοδο τονίζει πως «η αποκοπή των αιρετικών από το σώμα της Εκκλησίας δεν απομειώνει την οικουμενικότητά της» και πως ουδέποτε οι πατέρες της Εκκλησιάς διανοήθηκαν να καλέσουν «καταδικασμένους αιρετικούς» ώστε να προσδώσουν οικουμενικότητα στις Συνόδους. Ο συγκεκριμένος ιεράρχης μάλιστα (αλλά και άλλοι) αντιτίθεται σφοδρά ακόμα και στην παρουσία εκπροσώπων της καθολικής εκκλησίας με την ιδιότητα των "παρατηρητών".
Αλλά και μέσα στους ίδιους τους 14 εκπροσώπους των αυτοκέφαλων εκκλησιών υπάρχουν αντιθέσεις με χαρακτηριστικότερη αυτή του Πατριάρχη Αντιοχείας Ιωάννη με τον Πατριάρχη με τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Θεόφιλο για το θέμα της πνευματικής δικαιοδοσίας επί της Μητρόπολης του Κατάρ. Το θέμα (που έχει και προφανείς οικονομικές προεκτάσεις) έχει προκαλέσει μεγάλη ένταση μεταξύ των δύο εκκλησιών με τον Αντιοχείας Ιωάννη να διαμηνύει μέχρι στιγμής πως δεν πρόκειται να παραβρεθεί στη Σύνοδο ή ακόμα και αν έρθει δεν πρόκειται να προσυπογράψει τις αποφάσεις της αν δεν έχει λυθεί το συγκεκριμένο ζήτημα. Τις τελευταίες ημέρες γίνεται εκστρατεία από άλλους ιεράρχες ώστε να βρεθεί λύση και απευθύνουν έκκληση και στους δύο πατριάρχες, οι οποίοι εκπροσωπούν πιστούς σε περιοχές που δοκιμάζονται από τον πόλεμο (Συρία - Παλαιστίνη), να παραβρεθούν στη Σύνοδο για να δώσουν κοινό μήνυμα αλληλεγγύης, κάτι το οποίο προς στιγμήν δεν έχει επιτευχθεί.
Ρεπορτάζ Μάριος Διονέλλης
