Κρήτη: "Να σας πούμε το Λάζαρο";

Το Σάββατο του Λαζάρου είναι από τις μεγαλύτερες γιορτές της Ορθόδοξης Εκκλησίας και θεωρείται η «πρώτη γεύση» της Μεγάλης Εβδομάδας. Μέρα νίκης της ζωής επί του θανάτου. Η ανάσταση του Λαζάρου είναι μια γιορτή ιδιαίτερα προσφιλής στον ελληνικό λαό. Από τη μια άκρη της Ελλάδας ως την άλλη, πολλά έθιμα τιμούσαν αυτή τη μέρα. Το Λαζαροσάββατο οι νοικοκυρές ζύμωναν ειδικά ψωμάκια, στα οποία δίνουν το σχήμα ανθρώπου και μάλιστα σαβανωμένου, όπως παριστάνεται ο Λάζαρος στη βυζαντινή εικονογραφία. Τα ψωμάκια αυτά λέγονται λαζάροι, λαζαρούδια, λαζαράκια, λαζόνια, λαζαρέλια , Λαζαρίνες κ.α.
Την ίδια ημέρα τα παιδιά -κυρίως τα κορίτσια- γύριζαν  τα σπίτια και τραγουδούσαν ειδικά κάλαντα, τα "λαζαρικά".

Σήμερον έρχεται ο Χριστός, ο επουράνιος Θεός
και εν πόλει Βιθανία, Μάρθα κλαίει και Μαρία.
Λάζαρε τον αδελφόν τους, το γλυκύ τον γκαρδιακό τους
τον μοιρολογούν και λέγουν, τον μοιρολογούν και κλαίγουν.
Τρεις ημέρες τον θρηνούσαν και τον εμοιρολογούσαν,
την ημέρα τη τετάρτη, κίνησ'ο Χριστόε ηια να'ρθει.
Και εβγήκε κι η Μαρία όξω απου την Βιθανία
και εμπρός του γόνυ κλεί και τους πόδας του φιλεί:
-Αν εδώ είσουν Χριστέ μου, δεν απόθνησκε ο αδελφός μου,
μα και τώρα' γω πιστεύγω και καλότατα ηξεύρω,
ότι γεις να σας θαλήσει και νεκρούς να αναστήσει.
-Άδη πίστευε, Μαρία, άγομεν εις τα μνημεία.
Τότε ο Χριστός δακρύζει και τον Άδη φοβερίζει:
-Άδη, τάρταρε και χάρε, Λάζαρε, ήρθα να σε πάρω.
Δεύρε έξω, Λάζαρέ μου, φίλε και αγαπητηκέ μου.
Παρευθύ από τον άδη ως εξούσιον σημάδι,
ζωντανός σαβανομένος και με το κερί ζωσμένος.
-Λάζαρε, πες μας τι είδες εις τον άδη απου πήγες.
-Είδα φόβους, είδα τρόμους, είδα βάσανα και πόνους,
της καρδιας, των χειλέων και μη με ρωτάτε πλέον.
Του χρόνου πάλι να'ρθουμε μ'υηεία να σας βρούμε,
στους οίκους σας χαρούμενοι και να σας τραγουδούμε.
-------------------------------------------------------------------------------
Ήρθε ο Λάζαρος, ήρθαν τα Βάγια,
ήρθε των Βαγιών η εβδομάδα.
Ξύπνα Λάζαρε και μην κοιμάσαι,
ήρθε η μέρα σου και η χαρά σου.
Πού ήσουν Λάζαρε; Πού ήσουν κρυμμένος;
Κάτω στους νεκρούς, σαν πεθαμένος.
Δε μου φέρνετε, λίγο νεράκι,
που 'ν' το στόμα μου πικρό φαρμάκι.
Δε μου φέρνετε λίγο λεμόνι,
Που 'ν' το στόμα μου, σαν περιβόλι.
Ήρθε ο Λάζαρος, ήρθαν τα Βάγια,
ήρθε η Κυριακή που τρων’ τα ψάρια.
Σήκω Λάζαρε και μην κοιμάσαι,
ήρθε η μάνα σου από την πόλη,
σου ’φέρε χαρτί και κομπολόι.
Γράψε Θόδωρε και συ Δημήτρη,
γράψε Λεμονιά και Κυπαρίσσι.
Το κοφνάκι μου θέλει αυγά,
κι η τσεπούλα μου θέλει λεφτά.
Βάγια, Βάγια και Βαγιώ.
τρώνε ψάρι και κολιό.
Και την άλλη Κυριακή,
τρώνε το ψητό τ’ αρνί.
**************************
Ήρθε ο Λάζαρος ήρθαν τα Βάγια
Ήρθε κι ο Χριστός να πούμε τ’ Άγια
Ήρθε ο Χριστός απ’ την Καισαρία
Εκεί έβρισκε Μάρθα και Μαρία
Μάρθα, που ’ναι ο Λάζαρος ο αδερφός σας
φίλος του Χριστού και ιδικός μας;
Λένε αφέντη μου, που είναι απεθαμένος
Και με τους νεκρούς ανταμωμένους.
Ας υπάγουμε να τον ιδούμε
και στον τάφο του να λυπηθούμε.
Λέγε Λάζαρε, τι είδες στον Κάτω Κόσμο που επήγες;
Είδα φόβους, είδα τρόμους, είδα βάσανα και πόνους.
Όσα φύλλα έχει ο κίσσαρας και η πόλη παραθύρια
Τόσα καλά να δώσει ο Θεός εδώ που τραγουδούμε
και τη Λαμπρή, την Πασχαλιά καλόκαρδοι να βρούμε.