Κρήτη: Πεζοπορία στο φαράγγι της Ρόζας
Σε ένα ακόμη εντυπωσιακό φαράγγι του νησιού μας περπάτησαν οι φίλοι και τα μέλη του Ορειβατικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου την Κυριακή 22 Μαΐου. Με υπέροχο ανοιξιάτικο καιρό (παρά τις δυσοίωνες μετεωρολογικές προβλέψεις) διασχίσαμε το πανέμορφο φαράγγι της Ρόζας, στην περιοχή του Δήμου Χερσονήσου.
Το φαράγγι της Ρόζας αποτελεί παρακλάδι του μεγάλου φαραγγιού της Αμπέλου και πιθανώς οφείλει το όνομα του στα οξείδια του σιδήρου που χρωματίζουν ροζ τους βράχους που υπάρχουν στην κοίτη και τα πρανή του. ΄Εχει μήκος περίπου 3 χλμ και ξεκινά από υψόμετρο 1.800μ. νοτιοανατολικά από το γραφικό χωριό Γωνιές. Με εντυπωσιακά τοιχώματα σε μοναδικούς βραχώδεις σχηματισμούς και αλλεπάλληλα στρώματα με διαφορετικές αποχρώσεις, το φαράγγι είναι φημισμένο όχι μόνο για την άγρια ομορφιά του, αλλά και για την μεγάλη ποικιλία φυτών (πάνω από 120 είδη, κυρίως φυτά των γκρεμνών), ενώ στην περιοχή του βρίσκει καταφύγιο πλήθος πτηνών.
Η πορεία μας είχε διάρκεια 4 περίπου ώρες και καλύψαμε απόσταση 8χλμ. Ξεκινήσαμε μετά τις Γωνιές, το όμορφο παραδοσιακό χωριό με τους λουλουδιασμένους κήπους. Εντυπωσιακές εικόνες μας περίμεναν με την είσοδο μας στο φαράγγι: πανύψηλα δέντρα και πολυάριθμες φουντωτές πικροδάφνες φορτωμένες με ζωηρόχρωμους ροζ ανθούς. Προχωρώντας μέσα στο φαράγγι το θέαμα γίνεται ακόμη πιο επιβλητικό, καθώς η πυκνή βλάστηση και η παρουσία των ροζ λουλουδιών, ανταγωνίζεται την εντύπωση που προκαλούν τα έντονα χρώματα των πετρωμάτων (γκρι, κόκκινο, καφέ, μωβ με μαύρες πινελιές).
Η ξεχωριστή ομορφιά του φαραγγιού οφείλεται (όπως μας εξήγησε ο Γιώργος, συνοδοιπόρος και γεωλόγος) στη σύσταση των πετρωμάτων του. Τα τοιχώματα του φαραγγιού έχουν σχηματιστεί μέσα στη θάλασσα (σε βάθος μεγαλύτερο των 4000μ.), πριν από 150 εκατομμύρια χρόνια. Αποτελούνται από πλακώδεις ασβεστόλιθους, με έντονες πτυχώσεις (άλλοτε οριζόντιες και άλλοτε κάθετες ανάλογα με τις πιέσεις που δέχτηκαν) και τα καστανοκόκκινα χρώματα τους οφείλονται στο φυλλίτη, ένα πέτρωμα συγγενικό με το σχιστόλιθο, που σχίζεται σε πλάκες και διαβρώνεται εύκολα. Επίσης αυτά τα πετρώματα έχουν την ιδιότητα να παρακρατούν νερό με αποτέλεσμα να ευδοκιμούν στην κοίτη αλλά και στα πρανή του φαραγγιού, σπάνια και σε μεγάλη ποικιλία δέντρα και θάμνοι με πλούσια ανθοφορία
Η ομάδα μας ακολούθησε σηματοδοτημένο μονοπάτι αρχικά με μικρή κλίση και στην συνέχεια πιο ανηφορικά, άλλοτε τα πρανή και άλλοτε την κοίτη του φαραγγιού, με τα σχηματισμένα από οριζόντιες πλάκες τοιχώματα να χρησιμεύουν αρκετές φορές σαν φυσικά σκαλοπάτια. Η ανάβαση κράτησε περίπου 2 ώρες και έγινε δυσκολότερη όταν αφήσαμε την κοίτη του ξεροπόταμου και σκαρφαλώσαμε με φιδίσια πορεία σχεδόν κάθετα μέχρι την κορυφή, από ένα μονοπάτι ανηφορικό και ολισθηρό, που δεν ήταν πολύ καλά διατηρημένο. Ευτυχώς στο πιο στενό τμήμα του μονοπατιού, στο σημείο που νιώθεις ότι κυριολεκτικά κρέμεσαι πάνω από τον γκρεμό, είχε τοποθετηθεί ατσάλινο συρματόσκοινο και μπορέσαμε να απολαύσουμε από ψηλά το επιβλητικό πανόραμα των κάθετων τοιχωμάτων και των απόκρημνων γκρεμών, με ασφάλεια.
Στο τέλος της απότομης ανάβασης ξεκουραστήκαμε στο ξύλινο κιόσκι από όπου ο επισκέπτης μπορεί να παρατηρήσει το εντυπωσιακό πέταγμα των πτηνών του φαραγγιού και να θαυμάσει την υπέροχη θέα. Κυρίαρχοι του ουρανού τα σαρκοβόρα όρνεα με το τεράστιο άνοιγμα φτερών, που με απίστευτη υπομονή σχημάτιζαν ομόκεντρους κύκλους πάνω από τη λεία που είχαν εντοπίσει από ψηλά.
Αφού κάναμε το καθιερωμένο διάλλειμα για ρακί και ξεκούραση, συνεχίσαμε με κατηφορική πορεία από χωματόδρομο και ανάμεσα από πεζούλες με λιόδεντρα, μέχρι να συναντήσουμε το φαράγγι της Αμπέλου. Πλημμυρισμένη με ανθούς και μυρωδιές η ανοιξιάτικη φύση, που διατηρεί λόγω υψομέτρου και μικροκλίματος ακόμη τη δροσιά της, μας πότισε με την ζωογόνα της ορμή και έδιωξε την κούραση από την κοπιαστική ανάβαση. Προχωρήσαμε χαμηλότερα και με αρκετή προσπάθεια καταφέραμε να ανακαλύψουμε τα απομεινάρια από το παλιό λιθόστρωτο μονοπάτι που οδηγούσε από τα χωριά του Ηρακλείου προς το οροπέδιο Λασιθίου από την εποχή των Μινωιτών.
Το μονοπάτι που παρέμεινε σε χρήση και την περίοδο της Τουρκοκρατίας και Ενετοκρατίας, είναι σήμερα κρυμμένο μέσα στη βλάστηση και κατεστραμμένο σε αρκετά σημεία, μετά τη διάνοιξη αγροτικού δρόμου. Παρ όλα αυτά τα τμήματα που διατηρούνται εντυπωσιάζουν τον περιπατητή, όχι μόνο με τη μακρόχρονη ιστορία του μονοπατιού αλλά και με το περίτεχνο, καλοφτιαγμένο καλντερίμι τους. Συνεχίσαμε με κατηφορική πορεία πάνω στο παλιό μονοπάτι, μέχρι την αφετηρία και ανανεώσαμε το ραντεβού για την επόμενη Κυριακή προγραμματίζοντας δύο ξεχωριστές πεζοπορίες με διαφορετικό βαθμό δυσκολίας.
