Κρήτη: Σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες οι νέοι Φορείς Διαχείρισης των απορριμμάτων

Με στόχο να διαμορφώσουν την τελική τους πρόταση για τους νέους φορείς διαχείρισης απορριμμάτων στην Κρήτη συνεδριάζουν σήμερα οι δήμαρχοι του νησιού στο Ηράκλειο. Αντικείμενο της κρίσιμης συνεδρίασης της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων είναι η έκφραση γνώμης επί του σχεδίου νόμου που έχει δοθεί ήδη προς διαβούλευση και το οποίο προβλέπει  τη σύσταση νέων φορέων με την ονομασία «Διαχειριστές Στερεών Αποβλήτων (ΔΙΣΑ)».
 
Βασικό σημείο τριβής είναι το πληθυσμιακό κριτήριο που βάζει ο νόμος για τη δημιουργία κάθε φορέα καθώς για την Κρήτη προβλέπονται, με βάση τον πληθυσμό της, τρεις φορείς, καταργώντας όλους τους προηγούμενους σχηματισμούς και φορείς (ΕΣΔΑΚ, ΦΟΔΣΑ κτλ). Μάλιστα το σχέδιο νόμου βάζει πολύ αυστηρά χρονικά όρια καθώς προβλέπει την οριστική κατάργηση των παλαιών φορέων και τη σύσταση νέων ΔΙΣΑ εντός τριών μηνών από την ψήφιση του νέου νόμου.
 
Για την κατάργηση των υπαρχόντων φορέων και ειδικά του ΕΣΔΑΚ έχει υπάρξει σοβαρή αντιπαράθεση μεταξύ των δημάρχων του νησιού (ειδικά του Νομού Ηρακλείου) ενώ το σχέδιο νόμου ανατρέπει ακόμα και την πρόσφατη ομόφωνη  απόφαση της ΠΕΔ για 4 νέους ΦΟΔΣΑ. Ωστόσο, φαίνεται να υπάρχει θετικό κλίμα ως προς τις προβλέψεις του σχεδίου νόμου καθώς δίνει αυξημένες αρμοδιότητες στις τοπικές αρχές ως προς τη δυνατότητα διαχείρισης των απορριμμάτων του νησιού.
 
Το σχέδιο νόμου δόθηκε προς διαβούλευση από τα συναρμόδια υπουργεία Εσωτερικών, Εθνικής Οικονομίας, Οικονομικών και ΥΠΕΚΑ με τον τίτλο: «Σύσταση και οργάνωση προσώπων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων της χώρας» και στην ουσία καταργεί (ή αναμορφώνει) τους προηγούμενους νόμους 4082 και 4178 καταργώντας τη λογική των μικρών φορέων διαχείρισης αλλά και τους ΦΟΔΣΑ. 
 
Ο σχεδιασμός για την Κρήτη
 
Σε όσες περιφέρειες έχουν πληθυσμό μέχρι 400.000 κατοίκους συστήνεται ένα (1) νομικό πρόσωπο, σε όσες έχουν πληθυσμό από 400.001 κατοίκους μέχρι 700.000 κατοίκους συστήνονται μέχρι τρία (3) νομικά πρόσωπα και σε όσες έχουν πληθυσμό από 700.001 κατοίκους και πάνω συστήνονται μέχρι τέσσερα (4) νομικά πρόσωπα. (σ.σ. Η Κρήτη προφανώς ανήκει στη δεύτερη κατηγορία). 
Επιπλέον παράμετροι που πρέπει να τηρηθούν (σωρευτικά) για τη σύσταση ενός Διαχειριστή Στερεών Αποβλήτων είναι:
 
α. Ο συνολικός πληθυσμός των δήμων που τα συστήνουν να είναι κατ’ ελάχιστο 80.000 κάτοικοι.
β. Να υπάρχει σε λειτουργία τουλάχιστον ένας διαθέσιμος χώρος υγειονομικής ταφής (ΧΥΤ) των αποβλήτων στην εδαφική περιφέρεια κάποιου από τους δήμους αυτούς.
γ. Να υπάρχει σε λειτουργία μονάδα επεξεργασίας αποβλήτων (ΜΕΑ) ή σε αντίθετη περίπτωση να προκύπτει από το περιφερειακό σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) ότι με άλλα έργα και δράσεις, επιτρεπόμενα από το εθνικό σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων (ΕΣΔΑ), θα τηρηθούν οι στόχοι του ΕΣΔΑ.

Από τον μέχρι τώρα σχεδιασμό προκύπτει πως ο ένας εκ των τριών νέων φορέων θα είναι ο ΔΙΣΑ Χανίων (με μετατροπή της υπάρχουσας ΔΕΔΙΣΑ), ενώ την ύπαρξη αυτόνομου φορέα διεκδικεί και ο νομός Ρεθύμνου, όπου τον κύριο λόγο προφανώς θα έχει ο Δήμος Ρεθύμνου απορροφώντας την ΑΜΑΡΙ Α.Ε. που μέχρι σήμερα λειτουργεί ως ξεχωριστός φορέας διαχείρισης.
 
Η μεγάλη μάχη αναμένεται να δοθεί στην ανατολική Κρήτη όπου θα πρέπει Ηράκλειο και Λασίθι να συμπτυχθούν σε έναν φορέα με τις αντιδράσεις ήδη να διατυπώνονται όχι μόνο από δημάρχους διαφορετικών νομών αλλά κυρίως στο εσωτερικό του νομού Ηρακλείου  αφού ο νέος υπερ-φορέας θα πρέπει να απορροφήσει τους ΦΟΔΣΑ Χερσονήσου, Αρχανών- Αστερουσίων και Σητείας αλλά και το ανατολικό κομμάτι του υπάρχοντος ΕΣΔΑΚ.
 
Η διαμόρφωση της τελικής γνώμης της ΠΕΔ επί του Σχεδίου Νόμου αποτελεί δύσκολο γρίφο για τη λύση του οποίου παίζουν ρόλο τοπικές αντιπαραθέσεις αλλά και μικρότερα ή μεγαλύτερα συμφέροντα σχετικά με τον «χρυσοφόρο» τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων.
 
Πάντως σε ό,τι αφορά τις προθεσμίες και τα πρόστιμα για τυχόν καθυστερήσεις το σχέδιο νόμου είναι εξαιρετικά σαφές: «Εντός τριών μηνών, οι δήμοι οφείλουν να έχουν ολοκληρώσει τις προπαρασκευαστικές ενέργειες για τη σύσταση του ΔΙΣΑ και να έχουν λάβει τις ως άνω αποφάσεις των δημοτικών τους συμβουλίων. Παράλειψη της υποχρέωσης αυτής ή καθυστέρηση πέραν του τριμήνου αποτελεί πειθαρχικό παράπτωμα για όλα τα μέλη του δημοτικού συμβουλίου κατά την έννοια των άρθρων 233 επ. του ν. 3852/2010 (Α΄ 87), όπως ισχύει, και τιμωρείται. – ΠΡΟΣΤΙΜΑ:  Όπως προβλέπει το άρθρο 16, παράγραφος 2 «η παράβαση της υποχρέωσης αυτής επισύρει πρόστιμο 5.000 ευρώ ημερησίως, το οποίο επιβάλλεται με απόφαση του Συντονιστή, στην τοπική αρμοδιότητα του οποίου βρίσκεται η έδρα της ανώνυμης εταιρείας. Το πρόστιμο εισπράττεται υπέρ του δημοσίου σύμφωνα με τις διαδικασίες του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων».
 
Μάριος Διονέλλης