Ρωσική Εκκλησία: Σημαντικό γεγονός αλλά όχι Αγία η Σύνοδος της Κρήτης

Σε ευθεία αμφισβήτηση της σημασίας της Πανορθόδοξης Συνόδου προχωρά η εκκλησία της Ρωσίας επιχειρώντας να φανεί ως εκφραστής όλων των διαφωνούντων προκαθημένων οι οποίοι δεν παρέστησαν στο ιστορικό γεγονός της Ορθοδοξίας. Στο ανακοινωθέν της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ρωσίας αναγνωρίζεται η σημασία του γεγονότος που συντελέστηκε στην Κρήτη αλλά αμφισβητείται ο όρος Πανορθόδοξη ως προς τον χαρακτήρα της Συνόδου. Επίσης, γίνονται γνωστές οι επιμέρους διαφωνίες ιεραρχών με κάποια από τα κείμενα των αποφάσεων ενώ γίνεται λόγος για παραβίαση της αρχής της ομοφωνίας ενώ τονίζει με νόημα πως από τη Σύνοδο έλειπαν οι εκπρόσωποι περίπου του μισού πληθυσμού των ορθοδόξων ανά τον κόσμο.
 
Το ανακοινωθέν της Ιεράς Συνόδου

Κατά τη συνεδρία αυτής της 15ης Ιουλίου 2016 η Ιερά Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας ασχολήθηκε με την από 18 έως 26 Ιουνίου 2016 στην Κρήτη γενομένη Σύνοδο Προκαθημένων και Ιεραρχών των δέκα κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών.
Κατά τη συνεδρία αυτής της 13ης Ιονίου 2016 (Πρακτικά № 40) η Ιερά Σύνοδος αφού μελέτησε την κατάσταση, η οποία δημιουργήθηκε εξαιτίας της αποχής μίας σειράς των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών από τη συμμετοχή στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδόξου Εκκλησίας στις προκαθορισμένες ημερομηνίες από 18 έως 26 του τρ. ε. προέβη σε σχετική δήλωση.
Η δήλωση, η οποία την ίδια ημέρα απεστάλη προς τον Παναγιώτατο Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίο και τους Προκαθημένους όλων των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών ειδικότερα δε καλεί σε υποστήριξη της προτάσεως των Εκκλησιών Αντιοχείας, Γεωργίας, Σερβίας και Βουλγαρίας για την αναβολή της Πανορθοδόξου Συνόδου.
Ωστόσο από 18 έως 26 Ιουνίου ε.ε. στην νήσο Κρήτη συνήλθε Σύνοδος με συμμετοχή των δέκα κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών με τις Ορθόδοξες Εκκλησίες της Αντιοχείας, της Ρωσίας, της Γεωργίας και της Βουλγαρίας να απέχουν από ττις εργασίες αυτής. O Αγιώτατος Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών κ.κ. Κύριλλος στις 16 Ιουνίου απέστειλε μήνυμα στους Προκαθημένους και τα μέλη των αντιπροσωπειών των κατά τόπους Εκκλησιών, των συνελθόντων στην Κρήτη.
Το μήνυμα εκφράζει την πεποίθηση ότι οι διχογνωμίες μεταξύ των μεμονωμένων Εκκλησιών επί θεμάτων προπαρασκευής της Αγίας και Μεγάλη Συνόδου δεν πρέπει να διχάζουν και να αποδυναμώνουν την ενότητα της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Αφού τόνισε τη σπουδαιότητα της φωνής της κάθε τοπικής Εκκλησίας και την έλλειψη σύμφωνης γνώμης του Πατριαρχείου Αντιοχείας για να συγκληθεί η Σύνοδος, ο Αγιώτατος Πατριάρχης Κύριλλος σημείωσε ότι η συνάντηση στην Κρήτη δύναται να συμβάλει στην προετοιμασία της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, όπου θα συμμετάσχουν όλες οι κοινώς ανεγνωρισμένες κατά τόπους αυτοκέφαλες Εκκλησίες.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας μέχρι σήμερα δεν έχει λάβει επισήμως τα κείμενα τα οποία ενεκρίθησαν από τη Σύνοδο στην Κρήτη. Σύμφωνα με πληροφορίες ορισμένοι Ιεράρχες των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών, οι οποίοι συμμετείχαν στη Σύνοδο, δήλωσαν ότι δεν υπέγραψαν το κείμενο «Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπόν χριστιανικόν κόσμον» λόγῳ της μη συμφωνίας τους προς το περιεχόμενό του.
Στις 27 Ιουνίου 2016 η Ιερά Σύνοδος της κατά Αντιόχειαν Ορθοδόξου Εκκλησίας προέβη σε δήλωση σχετικά με τη σύγκληση συνελεύσεως στην Κρήτη. Η δήλωση αναφέρει ότι τα κείμενα τα οποία ενεκρίθησαν κατ΄αυτήν δεν δεσμεύουν κατά οποιονδήποτε τρόπο το Πατριαρχείο Αντιοχείας και πάσης Ανατολής, ενώ τονίζει ότι «η αρχή της ομοφωνίας εξακολουθεί να είναι ο βασικός κανόνας ο οποίος διέπει τις διορθοδόξους σχέσεις». Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Αντιοχείας βλέπει την γενομένη συνάντηση ως «μία προκαταρκτική Συνέλευση της Πανορθοδόξου Μεγάλης Συνόδου», ενώ τα έγγραφα αυτής, κατά την Εκκλησία της Αντιοχείας, δεν είναι τελικά, αλλά ανοιχτά προς συζήτηση.
Επίσης υπογράμμισε ότι η Εκκλησία της Αντιοχείας ζήτησε την αναβολή της Συνόδου «δια την ενίσχυση της ενότητος της Καθολικής Ορθοδοξίας, ώσπου να εξασφαλιστεί η Ορθόδοξος ομοφωνία περί των επίμαχων θεμάτων της ημερησίας διατάξεως της Συνόδου, και να εκπληρωθούν οι εκκλησιολογικές προϋποθέσεις για τη συμμετοχή όλων των Ορθοδόξων Αυτοκεφάλων Εκκλησιών». Η δήλωση τονίζει ότι η Σύνοδος, η οποία αρχικώς ήταν προορισμένη να είναι Πανορθόδοξος, συγκλήθηκε με την απουσία τεσσάρων Αυτοκεφάλων Εκκλησιών, «το ποίμνιο των οποίων περιλαμβάνει περίπου το μισό πληθυσμό του συνόλου των Ορθοδόξων Πιστών ανά τον κόσμο».
Στις 9 Ιουλίου 2016 η Αρχιγραμματεία της Ιεράς Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Βουλγαρίας ανακοίνωσε ότι μετά την επίσημη λήψη των κειμένων της γενομένης στην Κρήτη Συνόδου θα κοινοποιηθούν στους Μητροπολίτες του Πατριαρχείου Βουλγαρίας για την προσήκουσα μελέτη και κατόπιν αυτής η Ιερά Σύνοδος στη συνεδρία αυής θα τοποθετηθεί για τις αποφάσεις της Συνόδου της Κρήτης.
Η Ιερά Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσσίας δέχεται ότι η γενομένη στην Κρήτη Σύνοδος, στην οποία συμμετείχαν Προκαθήμενοι και Ιεράρχες των δέκα εκ των δεκαπέντε αυτοκεφάλων Ορθοδόξων Εκκλησιών ήταν σημαντικό γεγονός στην συνοδική πορεία της Ορθοδοξίας, αρχής γενομένης από την Πανορθόδοξη Διάσκεψη της Ρόδου το 1961.
Επίσης τονίζει ότι η αρχή της ομοφωνίας ήταν η βάση της πανορθδόξου συνεργασίας καθ΄όλη τη διάρκεια της συνοδικής διαδικασίας. Η διεξαγωγή της Συνόδου χωρίς σύμφωνη γνώμη ορισμένων αυτοκεφάλων Ορθοδόξων Εκκλησιών αποτελεί παραβίαση της αρχής αυτής και ως εκ τουτου η γενομένη στην Κρήτη Σύνοδος είναι αδύνατο να θεωρείται Πανορθόδοξη ούτε τα έγγραφα τα οποία ενέκρινε αποτελούν έκφραση της πανορθοδόξου ομοφωνίας. Ακόμα επεσήμανε τη σχετική θέση της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείο Αντιοχείας.
Τέλος, η Ιερά Σύνοδος ανέθεσε, άμα τῇ λήψει των επισήμως επικυρωθέντων αντιγράφων των εγκεκριμένων από τη ἐν Κρήτῃ Σύνοδο κειμένων, τη δημοσίευση και τη μελέτη αυτών στη Συνοδική Βιβλική-Θεολογική Επιτροπή, η οποία παράλληλα οφείλει να λαμβάνει υπόψη και ενδεχόμενες παρατηρήσεις και κρίσεις των Σεβασμιωτάτων Ιεραρχών, των θεολογικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, των θεολόγων, των κληρικών, των μοναχών και των λαϊκών. Κατόπιν επισταμένης μελέτης η Επιτροπή πρέπει να υποβάλει τα πορίσματα αυτής στην Ιερά Σύνοδο.