Τα κοιτάσματα της Κρήτης κι η ΑΟΖ στο επίκεντρο ενός ...δυνατού πολιτικού θρίλερ

O Νόαμ Τσόμσκι, ένας από τους μεγαλύτερους διανοητές του πλανήτη αλλά και ο αμφιλεγόμενος Μιχαήλ Γκορμπατσόφ της Περεστρόικα, το είπαν ξεκάθαρα: το νέο μήλο της έριδας στον πλανήτη είναι η ενέργεια. Τα κοιτάσματα που για χρόνια μας έθρεψαν, μας ζέσταναν και μας έζησαν λιγοστεύουν ή τελειώνουν και πρέπει γρήγορα να βρεθούν νέοι ενεργειακοί πόροι. Αμερική, Ευρώπη και Κίνα ιχνηλατούν αρειμανίως κάθε πιθανό κοίτασμα, ελπίζοντας να βρουν τη  "φλέβα" που θα μας οδηγήσει σε ένα ασφαλές ενεργειακό μέλλον. Η Ρωσία -λόγω της διεθνούς απομόνωσης που σηματοδότησε εσχάτως η πολιτική της- περιφρουρεί τα κοιτάσματά της, δεσμεύει την Ουκρανία, κρατά τον έλεγχο των αγωγών αερίου και ελπίζει στην εκμετάλλευση των κοιτασμάτων της Αρκτικής.

Πώς μπλέχτηκε η Ελλάδα στο διεθνές ενεργειακό μπρα-ντε-φερ

ΑΟΖ: Σημαίνει Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και κατά μία θεωρία τα δεινά της χώρας μας οφείλονται στο ότι ουδέποτε την ανακήρυξε. Λίγο οι ευαίσθητες ισορροπίες στη γειτονιά μας, λίγο η προχειρότητα με την οποία δημοσιεύαμε στοιχεία για τον εθνικό μας πλούτο και τις ενδείξεις ευρημάτων στα χωρικά μας ύδατα άνοιξαν την όρεξη ενός ισχυρού λόμπι, που λυμαίνεται διεθνώς ενεργειακά αποθέματα και σπάνιες γαίες. Σε χρόνους ανύποπτους –λίγο προ κρίσης- τα εθνικά μας Ινστιτούτα Ερευνών και εγνωσμένου κύρους καθηγητές δημοσιοποιούσαν μελέτες που λίγο ως πολύ εμφάνιζαν την Ελλάδα ως τη μελλοντική μπαταρία του πλανήτη, με τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου, πετρελαίου, σπάνιων ορυκτών και γαιών να ξαπλώνουν τεμπέλικα γύρω της περιμένοντας τον επενδυτή του μέλλοντος που θα τα αξιοποιήσει. Στις ίδιες μελέτες -σιωπηρά ή έμμεσα- διαφαινόταν η αδυναμία του ελληνικού κράτους να διαχειριστεί τον θησαυρό του και η απελπισμένη του προσπάθεια να προσελκύσει τους ικανούς. Ώσπου, κατά τα φαινόμενα το κατάφερε. Ο συρφετός των μελετών κίνησε το ενδιαφέρον των αρμοδίων. Το παιχνίδι άρχισε με ιδιώτες όμως τα συμφέροντα τράβηξαν γρήγορα κοντά τους και τους πολιτικούς. Η ενέργεια είναι το πρώτο μέλημα στην ατζέντα των ισχυρών της γης και η Ελλάδα το απόλυτα τέλειο θύμα ως «μοιραία και άβουλη αντάμα» που θα ‘λεγε κι ο ποιητής. Μοιραία για την «προίκα» της κι άβουλη για τις πολιτικές της επιλογές.

Οι ενδιαφερόμενοι διαπίστωσαν γρήγορα πως παραήταν εύκολο να την βάλουν στο χέρι: Δεν υπήρχε απόφαση ανακήρυξης ΑΟΖ, τα πλούτη ήταν σε επίπεδο εικασίας και ενδείξεων ακόμη κι άρα όχι χαρτογραφημένα και καταγεγραμμένα και οι εν δυνάμει «διαχειριστές» τους ήταν μία παρεούλα διεφθαρμένων πολιτικών που λεηλατούσαν και διάβρωναν χρόνια τον κρατικό μηχανισμό. Τα δε αντανακλαστικά του λαού είχαν υπνωτιστεί συστηματικά με ένα αδιάλειπτο αλισβερίσι ρουσφετιών σε κάθε έκφανση της καθημερινότητάς του. Ο Έλληνας της μεταπολίτευσης γαλουχήθηκε να ζει με την διαφθορά του συστήματος γύρω του. Και ήταν ιδανικό θύμα. Αλλά επειδή στο DNA του είχε κάτι κληρονομιές επαναστάσεων, έπρεπε οι δήμιοι του να βεβαιωθούν πως θα παραδοθεί αμαχητί στις ορέξεις τους. Έτσι εφευρέθηκαν τα δυσθεώρητα χρέη του, η ανάγκη των «δόσεων» και η εξάρτησή του, η εξαθλίωση και οι ορδές των πεινασμένων που συναθροίζονται για μία τσάντα τρόφιμα, οι κατασχέσεις και οι μισθοί πείνας, οι εξουθενωτικοί φόροι και η διάλυση όποιας έννοιας κοινωνικού κράτους.

Σπάνιες γαίες και μελέτες για gas giant

Σε χρόνους ανύποπτους τα συμπεράσματα των Ερευνητικών Ιδρυμάτων της χώρας την προηγούμενη δεκαετία (άλλοτε τυχαία ευρήματα κι άλλοτε επί τούτου επιδιώξεις) συνέτειναν πως ο υποθαλάσσιος χώρος της Κρήτης και το Ιόνιο έκρυβαν θησαυρούς. Προ κρίσεως μάλιστα οι τελευταίες διαπιστώσεις κίνησαν το ενδιαφέρον της Μπρέντα Πήρς (εκπροσώπου της Γεωλογικής Εταιρίας των ΗΠΑ) που διαπίστωσε τεράστιες ομοιότητες στα ευρήματα της περιοχής με εκείνα που ανακαλύφθηκαν στη λεκάνη της Λεβαντίνης (κοίτασμα Λεβιάθαν, δηλαδή.45 τρις. m³ φυσικού αερίου και 1,7 δισ. βαρέλια αργού πετρελαίου). Η περιοχή σύντομα χαρακτηρίστηκε ως «gas giant» δηλαδή ένα από τα πιθανά γιγαντιαία κοιτάσματα φυσικού αερίου στον πλανήτη.

Τα στοιχεία εμπεριέχονται σε έκθεση με τίτλο «Cretan Gas Fiels – Α new perspective for Greece’s hydrocarbon resources», της επενδυτικής τράπεζας Pytheas (αρχαιοελληνικό το όνομα, ξένα τα συμφέροντα). Τα νέα δεδομένα ώθησαν τον «ιχνηλάτη» του πλανήτη σε τέτοια θέματα, να έρθει στην περιοχή: πρόκειται για την νορβηγική εταιρία PGS (Petroleum Geo-Services), τη μεγαλύτερη ερευνητική εταιρεία στην αγορά πετρελαίου στον κόσμο, που χαρτογράφησε -ερήμην αρχικά του επίσημου ελληνικού κράτους- με εκτεταμένες μυστικές σεισμικές έρευνες σε όλη την ελληνική επικράτεια, τα σημεία ενδιαφέροντος. Τον Ιούνιο του 2013 μόλις κι ενώ η χώρα είχε ήδη παραδοθεί στα μνημόνια και τους εξευτελισμούς ο πρωθυπουργός της ενημερώθηκε για την ύπαρξη μίας έκθεσης ελλήνων επιστημόνων που συνεργάστηκαν με Γάλλους συναδέρφους τους και συγκεκριμένα των : Αλέν Βρουνετόν που διετέλεσε τη δεκαετία του 70, σύμβουλος του τότε πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή, Ηλία Κονοφάγου πρώην στελέχους των Ελληνικών Πετρελαίων και της εταιρίας Flow Energy στην Αθήνα που συμβουλεύει πλέον άτυπα την κυβέρνηση για την ενεργειακή στρατηγική, Μπεσίπ Φρανλάβ Γάλλου γεωλόγου και γεωφυσικού και Αντώνη Φώσκολου καθηγητή του Πολυτεχνείου της Κρήτης και συμβούλου της Καναδικής κυβέρνησης. Η μελέτη κοντολογίς εκτιμούσε ότι τα αποθέματα στη θαλάσσια περιοχή νότια της Κρήτης αρκούν για να καλύψουν τη ζήτηση φυσικού αερίου στην Ευρώπη για έξι χρόνια και αντιστοιχούν σε 1,5 δισ. βαρέλια πετρελαίου.

Ακολούθησε η μελέτη της Ντόιτσε Μπάνκ που αναθεωρούσε τον ρυθμό αποπληρωμής του ελληνικού χρέους, λαμβάνοντας υπόψιν εν μέρει τα δεδομένα αυτής της μελέτης. Είχαν φυσικά προηγηθεί τα μνημόνια που υποθήκευσαν εντέχνως στους δανειστές όλο τον εθνικό πλούτο της χώρας με δυσνόητες σημειώσεις για τα δικαστήρια των Άγγλων σε περίπτωση που η Ελλάδα δοκίμαζε να προσβάλει την διεθνή συνωμοσία σε βάρος της. Και οι βουλευτές μας τα προσυπέγραψαν με την παραδοχή ότι ήταν ανθρωπίνως αδύνατο να τα διαβάσουν εν μία νυκτί όπως τους ζητήθηκε.

Λίγο μετά την εκλογή του ο Γάλλος πρόεδρος ήρθε στην Ελλάδα και φαίνεται πως επιτάχυνε με έναν ασαφή τρόπο τις εξελίξεις. Η Ελλάδα για να παραχωρήσει δικαίωμα εξόρυξης θα πρέπει να έχει κατοχυρώσει τα δικαιώματά της στην περιοχή. Δύο μέρες μετά την αποχώρηση του Γάλλου προέδρου και με καθυστέρηση 8 μηνών από την ενημέρωση του πρωθυπουργού για τις κινήσεις της Τουρκίας (έκανε σεισμικές έρευνες με το παλαιάς τεχνολογίας σκάφος Σισμίκ, το οποίο εικάζεται ότι είχε τη συνδρομή εταιρείας «φάντασμα» που έχει τη δυνατότητα για 3D έρευνες) προχωρήσαμε σε ρηματική διακοίνωση, που συνιστά προάγγελο για την ανακήρυξη ΑΟΖ.

Οι έρευνες της PGS διαφώτισαν αρκετούς αλλά συσκότισαν για τους πολλούς τα αποτελέσματα και τα ευρήματα. Έκτοτε ο αρμόδιος έλληνας Υπουργός Γιάννης Μανιάτης, τριγυρνά εν είδη πλασιέ με μία βαλίτσα τους ισχυρούς παίκτες της ενέργειας στον πλανήτη, επιδεικνύοντας την "πραμάτεια" μας. 

Η Τουρκία βέβαια ασκώντας την πάγια τακτική της σε παρόμοια θέματα έσπευσε να στήσει εξέδρα εξόρυξης, για να προκαταλάβει θέση στο μεγάλο φαγοπότι που θα ξεκινήσει στην περιοχή.

Η Ελλάδα αντίστοιχα, σε μόνιμη θέση άμυνας αναζητεί συμμάχους κατανοώντας πόσο δύσκολη ιστορία θα αποβεί πλέον η ανακήρυξη ΑΟΖ στην χρυσοφόρα ζώνη της, τώρα που οι ορέξεις όλων έχουν ανοίξει.

Μ.Κ.