Αβεβαιότητες στον Προϋπολογισμό «βλέπει» το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο
Φιλόδοξους αλλά όχι μη ρεαλιστικούς, χαρακτηρίζει τους μακροοικονομικούς στόχους του 2020 το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο, εκτιμώντας το ΑΕΠ θα αυξηθεί από 2,3% ως 2,9%.
Το ΕΛΣ διατυπώνει, ωστόσο, επιφυλάξεις για το τελικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα, όπως αυτό βασίζεται στην επέκταση της οικονομίας. Συγκεκριμένα:
α) οι επενδύσεις αποτελούν την λιγότερο ασφαλή για προβλέψεις συνιστώσα του ΑΕΠ, γεγονός που, εξάλλου, αντανακλάται στο μεγάλο εύρος των προβλέψεων του συγκεκριμένου μεγέθους από εγχώριους ή διεθνείς φορείς,
β) τίθενται ερωτηματικά ως προς το μέγεθος της «αναπτυξιακής» επίδρασης των δημοσιονομικών παρεμβάσεων του 2020, στο βαθμό που οι πολλαπλασιαστικές επιδράσεις που έχουν εκτιμηθεί (μεγαλύτερες της μονάδας για τα επεκτατικά φορολογικά μέτρα) αποδειχθούν χαμηλές.
Επιπλέον αβεβαιότητες ως προς την αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης προκύπτουν από την τάση των νοικοκυριών για «απομόχλευση». Το φαινόμενο αυτό αναφέρεται στον περιορισμό της κατανάλωσης, προκειμένου να εξυπηρετηθούν ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις τους προς τα τραπεζικά ιδρύματα, την ΑΑΔΕ και τα ασφαλιστικά ταμεία υπό την απειλή ρευστοποίησης εμπράγματων εξασφαλίσεων κ.ά. αναγκαστικών μέτρων είσπραξης όπως η κατάσχεση τραπεζικών λογαριασμών οι πλειστηριασμοί κ.ο.κ. Τέλος, η πρόσφατη ρύθμιση για την εξόφληση υποχρεώσεων προς το Δημόσιο με «120 δόσεις» είναι πιθανό να στρέψει μέρος του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών στην πληρωμή υποχρεώσεων παρά σε καταναλωτικές δαπάνες.
Οι εκτιμήσεις για τις επενδύσεις
Επίσης ακόμη και αν επικρατήσει το ευνοϊκό σενάριο για σημαντική αύξηση των επενδύσεων και της κατανάλωσης υπάρχει ο κίνδυνος επιδείνωσης του εξωτερικού ισοζυγίου της οικονομίας, λόγω αύξησης των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών που χρησιμοποιούνται για καταναλωτικούς και παραγωγικούς σκοπούς. Ένα τέτοιο σενάριο θα μπορούσε να αφήσει την ελληνική οικονομία εκτεθειμένη στον διεθνή ανταγωνισμό ποικιλοτρόπως: από τη μία η ιδιαιτέρως βεβαρημένη από το παρελθόν διεθνής επενδυτική θέση της χώρας και το υψηλό δημόσιο χρέος της, την καθιστούν ιδιαίτερα ευαίσθητη στις μεταβολές των συνθηκών χρηματοδότησης από τις διεθνείς χρηματοοικονομικές αγορές, παρά την ευνοϊκή τρέχουσα χρονική συγκυρία των χαμηλών επιτοκίων. Από την άλλη, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του ΟΟΣΑ και σχετικές μελέτες, η προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα, η οποία θα μπορούσε να συνεισφέρει τόσο στη χρηματοδότηση των ελλειμμάτων του εξωτερικού ισοζυγίου όσο και στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, παραμένει ακόμη σε αρκετά χαμηλά επίπεδα, σε σχέση με άλλους ευρωπαϊκούς προορισμούς.
Στο σενάριο επιδείνωσης του εξωτερικού ισοζυγίου συγκαταλέγονται και οι προκλήσεις από τον διεθνή ανταγωνισμό που αντιμετωπίζουν οι εγχώριες εξαγωγικές δυνάμεις, ιδιαίτερα υπό συνθήκες αργής αποκατάστασης της χρηματοδότησής τους από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα.
Η αναφορά στις δαπάνες
Σχετική όμως αβεβαιότητα χαρακτηρίζει επίσης τα μέτρα «διόρθωσης του δημοσιονομικού αποτελέσματος που έχουν ενσωματωθεί στο βασικό σενάριο». Κατά το ΕΔΣ, δεν υπάρχει προς το παρόν μια ολοκληρωμένη επισκόπηση των δαπανών, ώστε να μπορεί να αξιολογηθεί κατά πόσον είναι εφικτές οι μειώσεις οροφής των δαπανών ανά υπουργείο ούτε ποιες θα είναι οι ενδεχόμενες παρενέργειες. Αντιστοίχως, η πρόβλεψη αύξησης των πόρων για συγχρηματοδοτούμενα έργα του ΠΔΕ ενέχει κι αυτή ένα βαθμό αβεβαιότητας.
Σε κάθε περίπτωση, το ΕΔΣ κρίνει ότι η εκτέλεση του προϋπολογισμού 2020 χρήζει στενής παρακολούθησης, προκειμένου τυχόν αρνητικές αποκλίσεις στην εκτέλεσή του να μπορέσουν να διορθωθούν εγκαίρως, χωρίς να κινδυνεύσει η επίτευξη του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 3,5% του ΑΕΠ σε όρους ενισχυμένης εποπτείας.
