Το ελληνικό ούζο «µεθά» τις ξένες αγορές

Απόλυτος πρωταγωνιστής στις ελληνικές εξαγωγές ποτών είναι το ούζο. Το διάσηµο ελληνικό προϊόν καταλαµβάνει σταθερά τα τελευταία χρόνια τη µερίδα του λέοντος, µε ποσοστό άνω του 70% και µεγάλη διαφορά από το τσίπουρο, που έχει πολύ µικρή συµµετοχή (µόλις 0,5%), δείχνοντας τον δρόµο που πρέπει να ακολουθήσουν και τα υπόλοιπα ελληνικά προϊόντα.

Η εξωστρέφεια, όπως ειπώθηκε στο πλαίσιο ηµερίδας που διοργάνωσε πρόσφατα ο Σύνδεσµος Ελλήνων Παραγωγών Αποσταγµάτων και Αλκοολούχων Ποτών (ΣΕΑΟΠ), αποτελεί µονόδροµο για τα ελληνικά αποστάγµατα, προκειµένου να αναπτυχθούν και να επιβιώσουν. Ηδη, σύµφωνα µε στοιχεία του ΣΕΑΟΠ, το 67% της ελληνικής παραγωγής, που πέρυσι ανήλθε σε 18,7 εκατ. λίτρα (67 εκατ. φιάλες), κατευθύνεται σε διάφορες χώρες του εξωτερικού, µε επίκεντρο τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (περίπου 60%).

Μάλιστα, το διάστηµα 2008-2018, σύµφωνα µε στοιχεία της Eurostat, η αξία των εξαγωγών των αλκοολούχων ποτών σε εκατοµµύρια ευρώ ξεπερνούσε εκείνη του κρασιού (µε εξαίρεση το 2016, που εµφανίζονταν στα ίδια επίπεδα των 74 εκατοµµυρίων ευρώ), ενώ το 2018 η αξία των εξαγωγών οίνου πέρασε µπροστά µε 83 εκατοµµύρια ευρώ, έναντι 75 εκατοµµυρίων ευρώ των αλκοολούχων.
Παράγοντες του κλάδου δεν κρύβουν πάντως τον προβληµατισµό τους για την κάµψη που παρατηρήθηκε πέρυσι στην αξία των εξαγωγών αλκοολούχων ποτών, η οποία διαµορφώθηκε στα 75 εκατ. ευρώ, µειωµένη κατά 4,2% σε σχέση µε το 2017 – παρότι ο όγκος διατηρήθηκε στα 12,6 εκατ. λίτρα (περί τα 45 εκατ. φιάλες). Μάλιστα, στάθηκαν στη σηµασία ανάληψης συγκεκριµένων δράσεων για την επέκταση των διεθνών πωλήσεων.

Προς αυτή την κατεύθυνση, ο πρόεδρος του ΣΕΑΟΠ, Νίκος Καλογιάννης, επεσήµανε την ανάγκη αξιοποίησης του τουριστικού ρεύµατος, την προώθηση προγραµµάτων προβολής της κατηγορίας στο εξωτερικό, την υποστήριξη από το υπουργείο Εξωτερικών και τις πρεσβείες της χώρας µας ανά τον κόσµο. «Αν αναλογιστεί κανείς ποια είναι τα icon brands στην Ελλάδα, τότε στη λίστα θα συµπεριλάβει 2-3 αποστάγµατα και ένα γιαούρτι. Αυτό είναι κάτι που δείχνει ότι υπάρχουν οι δυνατότητες. Θα πρέπει να γίνουν στοχευµένες κινήσεις ενίσχυσης της διεθνούς παρουσίας των ελληνικών αλκοολούχων ποτών» ανέφερε ο ίδιος.

Σε στάση αναμονής

Στο µεταξύ, έντονη πηγή προβληµατισµού αποτελεί και η απόφαση του ∆ικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης (∆ΕΕ) σχετικά µε την προσφυγή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά της Ελλάδας, µε την οποία ζητείται η ευθυγράµµιση των ειδικών φόρων κατανάλωσης στο τσίπουρο και στα προϊόντα των «διήµερων» αποσταγµατοποιών µε τα άλλα οινοπνευµατώδη ποτά. Πρόκειται για την υπόθεση C-91/18, ήτοι της προσφυγής της Κοµισιόν κατά της Ελλάδας για παραβιάσεις σε επίπεδο φορολογικών διακρίσεων και των διατάξεων της οδηγίας 92/83 (αφορά στην εναρµόνιση των διαρθρώσεων των ειδικών φόρων κατανάλωσης που επιβάλλονται στην αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά) στο τσίπουρο και στα αποστάγµατα των διήµερων. 

Ο κλάδος, ο οποίος περίµενε πως το πρόβληµα θα επιλυόταν µε νοµοθετική πράξη της ρουµανικής προεδρίας που θα τροποποιούσε την οδηγία 83 του 1992 µε διαµόρφωση των ίδιων συνθηκών που ισχύουν για το ούζο και για το τσίπουρο, αναµένει τώρα εξελίξεις στο «µέτωπο» αυτό προς το τέλος του 2019. Οπως εξήγησε ο νοµικός σύµβουλος του Συνδέσµου, Θεόδωρος Γεωργόπουλος, στο πλαίσιο του συνεδρίου του ΣΕΑΟΠ, τα πιθανά σενάρια έχουν ως εξής:

Να µην υπάρξει καταδίκη της χώρας, δηλαδή το Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο να απορρίψει την προσφυγή, συνεπώς η χώρα µπορεί να διατηρήσει τον µειωµένο συντελεστή στο τσίπουρο (ο οποίος κινείται κατ’ αντιστοιχία µε αυτόν που επιβάλλεται στο ούζο) και το καθεστώς των διήµερων αποσταγµατοποιών.
Να υπάρξει καταδικαστική απόφαση και να πρέπει να γίνει φορολογική εξοµοίωση του τσίπουρου/ρακής/τσικουδιάς µε τα «σκληρά» αλκοολούχα, καθώς και να υπαχθούν οι διήµεροι στον µειωµένο συντελεστή ΕΦΚ (δεν µπορεί να είναι µικρότερος του 50%). Να σηµειωθεί ότι η απόφαση του Ευρ. ∆ικαστηρίου έχει αναγνωριστικό χαρακτήρα, ωστόσο η Ελλάδα πρέπει να την εκτελέσει µέσα σε εύλογο χρονικό διάστηµα. Σε αντίθετη περίπτωση, η Επιτροπή θα προχωρήσει σε νέα προσφυγή στο ∆ΕΕ ζητώντας την καταδίκη σε καταβολή προστίµου ή/και ποινική ρήτρα (ιδιαίτερα υψηλό πρόστιµο για το χρονικό διάστηµα της καθυστέρησης).

Ο κ. Γεωργόπουλος ανέφερε ότι υπάρχει και µια τρίτη πιθανή εξέλιξη, την οποία ωστόσο ο ίδιος χαρακτήρισε «δύσκολη» να επιτευχθεί και αφορά στην πρόταση της Ρουµανίας (η οποία διατηρεί την ευρωπαϊκή προεδρία έως 30/6) για τροποποίηση της οδηγίας 92/83, ώστε να περιλαµβάνει την περιγραφή του τσίπουρου προκειµένου να εξισωθεί µε το ούζο και να περιγράφει και το καθεστώς των διήµερων. «Μια τέτοια εξέλιξη καθιστά άνευ αντικειµένου την προσφυγή της Κοµισιόν» σηµειώνει ο ίδιος, προσθέτοντας ότι «µια τέτοια απόφαση απαιτεί την οµοφωνία όλων των κρατών-µελών, γεγονός που είναι δύσκολο να επιτευχθεί, αφού ήδη υπήρξαν αρνητικές τοποθετήσεις στη πρόσφατη συνεδρίαση του Συµβουλίου Οικονοµικών και ∆ηµοσιονοµικών Υποθέσεων (ECOFIN)»