Πώς θα ακυρωθούν οι φόροι και τα πρόστιμα για τα αναδρομικά συνταξιούχων

Τέσσερις αποφάσεις-βόμβα των διοικητικών δικαστηρίων απειλούν να τινάξουν στον αέρα το εγχείρημα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων να εισπράξει φόρους και πρόστιμα ύψους 90 εκατομμυρίων ευρώ από περίπου 70.000 συνταξιούχους που εντοπίστηκαν να μην έχουν συμπεριλάβει στις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος του οικονομικού έτους 2014 ποσά αποδοχών των ετών 2000-2012 τα οποία εισέπραξαν καθυστερημένα εντός του 2013.

Με τις αποφάσεις αυτές κρίθηκαν αντισυνταγματικές οι διατάξεις του Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών (ν. 4174/2013) πάνω στις οποίες βασίστηκαν οι υπηρεσίες της Α.Α.Δ.Ε. για να γνωστοποιήσουν στους συγκεκριμένους φορολογούμενους τα ειδοποιητήρια πληρωμής των καταλογισθέντων φόρων και προστίμων. Τα δικαστήρια έκριναν πως οι συγκεκριμένες διατάξεις - με το να ορίσουν ότι η παραγραφή του δικαιώματος του Δημοσίου διακόπτεται με την έκδοση των πράξεων προσδιορισμού φόρου ή επιβολής προστίμου - παρέτειναν ως μη όφειλαν την προθεσμία παραγραφής χιλιάδων φορολογικών υποθέσεων πέραν της προβλεπόμενης πενταετίας. Ουσιαστικά, βάσει των συγκεκριμένων δικαστικών αποφάσεων, τη στιγμή που κοινοποιήθηκαν στους συνταξιούχους τα ειδοποιητήρια οι υποθέσεις τους είχαν ήδη υποπέσει σε παραγραφή.

Οριστική κρίση για το εάν ήταν αντισυνταγματικές οι διατάξεις πάνω στις οποίες βασίστηκε η Α.Α.Δ.Ε. προκειμένου να υποχρεώσει τους 70.000 συνταξιούχους σε πληρωμές φόρων και προστίμων για αδήλωτα αναδρομικά των ετών 2000-2012 εισπραχθέντα εντός του 2013, θα προκύψει από το Συμβούλιο της Επικρατείας προς το οποίο ήδη έχει προσφύγει η Ανεξάρτητη Αρχή. Εφόσον γίνουν δεκτά από το Σ.τ.Ε. τα σκεπτικά των αποφάσεων των διοικητικών δικαστηρίων, κάτι το οποίο θεωρείται εξαιρετικά πιθανό, η όλη προσπάθεια της Α.Α.Δ.Ε. να εισπράξει φόρους και πρόστιμα ύψους άνω των 90 εκατ. ευρώ από τους συγκεκριμένους συνταξιούχους θα ακυρωθεί, τα καταλογισθέντα ποσά φόρων και προστίμων θα πρέπει να διαγραφούν και όσα ήδη εισπράχθηκαν από τις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. θα πρέπει να επιστραφούν εντόκως στους συνταξιούχους που τα πλήρωσαν.

Υπενθυμίζεται ότι στο τελευταίο δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου του 2019 οι Δ.Ο.Υ. όλης της χώρας εκλήθησαν με κατεπείγον έγγραφο από την Διοίκηση της Α.Α.Δ.Ε. να εκδώσουν πράξεις προσδιορισμού φόρου και επιβολής προστίμων για όλες αυτές τις περιπτώσεις προκειμένου να αποφευχθεί η παραγραφή τους, η οποία θα επέρχετο στις 31-12-2019, λόγω παρόδου της πενταετούς προθεσμίας που είχε το Δημόσιο (από το τέλος του έτους 2014, στο οποίο έπρεπε να είχαν δηλωθεί και φορολογηθεί τα αναδρομικά, μέχρι το τέλος του 2019) για να ελέγξει τις συγκεκριμένες υποθέσεις και να επιβάλει φόρους και πρόστιμα. Οι συνταξιούχοι των περιπτώσεων αυτών έλαβαν γνώση των ποσών των πρόσθετων φόρων και των προστίμων που τους καταλόγισαν οι αρμόδιες Δ.Ο.Υ., μετά τη λήξη της προθεσμίας παραγραφής, δηλαδή τον Ιανουάριο του 2020. Στην ουσία, δηλαδή, η κοινοποίηση των πράξεων έγινε μετά τις 31-12-2019 που έληξε η προθεσμία παραγραφής.

Οι τέσσερις δικαστικές αποφάσεις-βόμβα που απειλούν να τινάξουν στον αέρα τις προσπάθειες της Α.Α.Δ.Ε. να εισπράξει φόρους και πρόστιμα από τους 70.000 συνταξιούχους είναι οι υπ’ αριθμόν 759/2019 και 716/2020 του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης, η υπ’ αριθμόν 734/2020 του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών και η υπ' αριθμόν Α.1405/2020 του Διοικητικού Εφετείου Πειραιώς. Με τις αποφάσεις αυτές κρίθηκε, συγκεκριμένα, αντισυνταγματική η διάταξη της παραγράφου 11 του άρθρου 72 του Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών (ν. 4174/2013), η οποία προβλέπει ότι η παραγραφή του δικαιώματος του Δημοσίου για την επιβολή φόρου ή προστίμου διακόπτεται με την έκδοση των πράξεων προσδιορισμού φόρου ή επιβολής προστίμου, ακόμη κι αν οι πράξεις αυτές κοινοποιηθούν στο φορολογούμενο μετά τη λήξη της περιόδου παραγραφής. Σύμφωνα με το σκεπτικό των δικαστηρίων, η διάταξη αυτή «οδηγεί σε επιμήκυνση της παραγραφής και αντίκειται στις εξειδικεύουσες την αρχή της ασφάλειας δικαίου διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 78 του Συντάγματος».