Προς αύξηση επιτοκίων η ΕΚΤ τον Σεπτέμβριο του 2019

Ο Μάριο Ντράγκι μόλις που θα προλάβει να αυξήσει τα επιτόκια προτού λήξει η θητεία του ως προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας τον Οκτώβριο του 2019, καθώς η οικονομία απειλείται από τον εμπορικό πόλεμο και τις εξελίξεις στην ιταλική πολιτική σκηνή.
Δεδομένου ότι το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο, οι περισσότεροι οικονομολόγοι προβλέπουν πως τον Σεπτέμβριο του επόμενου έτους θα αυξήσει τα επιτόκια στο -0,2% από το -0,4%. Οι οικονομολόγοι αναγνωρίζουν τις προκλήσεις, αλλά τοποθετούν την κίνηση νωρίτερα από την αγορά που προβλέπει αύξηση του κόστους δανεισμού το πρώτο τρίμηνο του 2020.
Στην πλειονότητά τους οι οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Bloomberg διαβλέπουν τον κίνδυνο να προκληθεί χρηματοπιστωτική κρίση αν υπάρξει στροφή στον προστατευτισμό ή αν η ιταλική κυβέρνηση ψηφίσει προϋπολογισμό με μεγάλες δαπάνες. Σύμφωνα με τον Αλαν Μακ Κουέιντ, της Merrion Capital Group, «πρέπει να διαβούμε ακόμη πολλές γέφυρες οικονομικές και γεωπολιτικές, προτού μπορέσει η ΕΚΤ να αυξήσει τα επιτόκια». Ο ίδιος οικονομολόγος δεν αποκλείει να ολοκληρώσει ο Ντράγκι τη θητεία του χωρίς να προχωρήσει σε αύξηση των επιτοκίων. Στην πρώτη συνεδρίαση του Δ.Σ. μετά τις θερινές διακοπές την Πέμπτη, δεν αναμένεται καμία αλλαγή ούτε στη νομισματική πολιτική ούτε στις καθοδήγηση προς τις αγορές. Αναμένεται, αντιθέτως, πως η Τράπεζα θα επαναβεβαιώσει το σχέδιό της για σταδιακή μείωση των αγορών ομολόγων τον Οκτώβριο, τερματισμό του προγράμματος στα τέλη του έτους και διατήρηση των επιτοκίων στα υφιστάμενα επίπεδα τουλάχιστον μέχρι το καλοκαίρι του 2019.
Η ανάπτυξη της Ευρωζώνης αναμένεται να φθάσει στο 0,4% για δεύτερο συναπτό τρίμηνο. Ωστόσο, το προσωπικό της ΕΚΤ μάλλον θα προσαρμόσει τις εκτιμήσεις του στο νέο περιβάλλον της επιβράδυνσης και του επίμονου χαμηλού πληθωρισμού. Τα τελευταία στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα αυτήν την εβδομάδα προδίδουν πως ο εμπορικός πόλεμος αρχίζει να επηρεάζει την απόδοση του μεταποιητικού τομέα, όπως φαίνεται και από τις βιομηχανικές παραγγελίες της Γερμανίας, που μειώθηκαν για έκτο συναπτό μήνα. Ενδεχομένως έπονται νέες δυσκολίες. Αυτό προκύπτει από τη συνέντευξη που παραχώρησε στο Bloomberg ο Αμερικανός πρόεδρος, στο πλαίσιο της οποίας άφησε να εννοηθεί πως οι δασμοί στα προϊόντα της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν ήταν οι τελευταίοι. Σύμφωνα με τον Ατίλιο Μπερτίνι, επικεφαλής της μονάδας ερευνών της Credito Valtellinese, «μεγαλύτερος κίνδυνος παραμένει ένας εμπορικός πόλεμος που θα έχει προκαλέσει η Αμερική». Ο ίδιος δεν δίνει, πάντως, πιθανότητα πάνω από 30% σε πλήρη κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου.
Στο μεταξύ, επικρατεί νευρικότητα μεταξύ των επενδυτών για το ενδεχόμενο να παρουσιάσει η Ιταλία προϋπολογισμό με δημοσιονομικό έλλειμμα πάνω από το όριο του 3% του ΑΕΠ. Εν αναμονή του σχεδίου προϋπολογισμού που θα παρουσιασθεί μέσα στον μήνα, οι αποδόσεις των ιταλικών ομολόγων έχουν εκτιναχθεί στα υψηλότερα επίπεδα που έχουν καταγραφεί μετά την κρίση χρέους της Ευρωζώνης. Οι οικονομολόγοι δεν προβλέπουν μεταβολή στην πολιτική που τηρεί η ΕΚΤ ως προς την επανεπένδυση των κερδών από τις αγορές ομολόγων. Εκτιμούν πως μετά τη λήξη του προγράμματος θα εξακολουθήσει να μετακυλίει για δύο με τρία χρόνια όσα ομόλογα λήγουν. Αν όλα πάνε σύμφωνα με το πρόγραμμα, ο κ. Ντράγκι θα αρχίσει τον Απρίλιο να διασαφηνίζει τις προθέσεις της Τράπεζας σχετικά με την πορεία της προς την αλλαγή πολιτικής και πότε σκοπεύει να αυξήσει τα επιτόκια. Σύμφωνα με τα πορίσματα της δημοσκόπησης, τον Δεκέμβριο του επόμενου έτους η ΕΚΤ θα αυξήσει το βασικό επιτόκιο στο 0,25% από τα σημερινά μηδενικά επίπεδα.