Σχέδιο Προϋπολογισμού: Στο 7,5% ο πήχης για την ανάπτυξη του 2021

Προϋπολογισμό αισιοδοξίας ότι ανάκαμψη και μάλιστα ισχυρή θα διαδεχθεί το 2021 τη μεγάλη ύφεση που προκάλεσε φέτος η πανδημία θα κατατεθεί Δευτέρα από το ΥΠΟΙΚ στη Βουλή. Τα δεδομένα τελούν υπό οριστικοποίηση μέσα στο Σαββατοκύριακο με τον "πήχη" να διαμορφώνεται προς το παρόν σε ανάπτυξη 7,5% τον επόμενο χρόνο, στηριζόμενη κατά 2 μονάδες στα κονδύλια του Σχεδίου Ανάκαμψης αξίας 3,3 δισ. ευρώ που αναμένεται να εισρεύσουν στη χώρα τον επόμενο χρόνο.

Οι προβλέψεις, βεβαίως, έχουν πολύ μεγάλο βαθμό αβεβαιότητας. Όχι μόνο γιατί προϋποθέτουν πως θα έρθουν οι πόροι από την Ε.Ε. αλλά και γιατί βασίζονται σε μία "ομαλή" έξοδο από την υγειονομική κρίση, αλλά και σε ανάκαμψη της τουριστικής αγοράς που παγκοσμίως αντιμετωπίζει προκλήσεις.

Μάλιστα, το σημείο "εκκίνησης" του 2020 έχει επανεκτιμηθεί μετά τα περιοριστικά μέτρα που φέρνει η υγειονομική κρίση και τις επιπτώσεις της στην παγκόσμια οικονομία: αναμένεται πλέον ύφεση κατά 8,2% φέτος έναντι προηγούμενης πρόβλεψης τον Απρίλιο για 8% μείωση του ΑΕΠ.

Ο υπουργός οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας έχει προαναγγείλει πως στόχος είναι στο τέλος του επόμενου έτους, με τη συμβολή των πρώτων κονδυλίων του Σχεδίου Ανάκαμψης, να καλυφθεί το πιο μεγάλο μέρος από το πλήγμα που προκάλεσε φέτος η πανδημία. Σημειώνεται πως σύμφωνα με τα σενάρια που έχουν διαμορφωθεί, μέχρι στιγμής υπολογίζεται πως η ανάκαμψη μπορεί να φτάσει στο 5,5%, χωρίς τους πόρους που θα λάβει η χώρα από την Ε.Ε. μέσα από το Σχέδιο Ανάκαμψης. Σημειώνεται, επίσης, πως προ ημερών η Κομισιόν εκτίμησε πως η ύφεση θα φτάσει στο 9% φέτος και η ανάκαμψη (χωρίς τα κονδύλια της Ε.Ε.) θα είναι της τάξης του 6% το 2021.

Βεβαίως, όπως έκανε σαφές ο αρμόδιος για τη χάραξη του Προϋπολογισμού αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θοδωρής Σκυλακάκης, οι υγειονομικές αβεβαιότητες είναι μεγάλες, επισημαίνοντας πως σε ένα –απευκταίο– ενδεχόμενο νέου lockdown η ύφεση φέτος ίσως ενταθεί προς το 9%-10%. Επαναλαμβάνει όπως πως ταμειακά υπάρχουν τα εργαλεία στήριξης και πως έχει σημασία η καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των πόρων του Σχεδίου Ανάκαμψης.

Ωστόσο, όπως εξηγούν πηγές του ΓΛΚ, μία τέτοια δυσμενής εξέλιξη δεν θα επηρεάσει σημαντικά το 2021. Η πορεία του επόμενου έτους, επισημαίνουν, εξαρτάται από το αν θα ενεργοποιηθούν 3 "ελατήρια" που θα διασφαλίσουν έναν ισχυρό ρυθμό ανάπτυξης:

1. Ο πρώτος παράγοντας έχει σχέση με την υγειονομική κρίση και με το πότε θα λήξει. Πότε δηλαδή θα γυρίσει η παγκόσμια κοινότητα "σελίδα" με την κυκλοφορία ενός αποτελεσματικού και ασφαλούς εμβολίου το οποίο θα αλλάξει το κλίμα και θα δώσει το έναυσμα για μια ισχυρή επόμενη ημέρα.

2. Ο δεύτερος άγνωστος "Χ" είναι η πορεία του τουριστικού κλάδου. Δεν είναι σαφές ακόμα αν θα ανακάμψει με την ίδια ταχύτητα, ακόμη κι αν λήξει η υγειονομική κρίση. Και τούτο καθώς έχουν δεχθεί πλήγμα τα εισοδήματα σε παγκόσμια κλίμακα αλλά και η πανδημία έχει αλλάξει, σε έναν βαθμό, τις συνήθειες των πολιτών σε σχέση με τις ταξιδιωτικές τους επιλογές.

3. Ο τρίτος παράγοντας είναι ίσως ο σημαντικότερος. Ο λόγος για το Σχέδιο Ανάκαμψης και για το κατά πόσο θα έρθουν τα "λεφτά". Σε ευρωπαϊκό επίπεδο συνεχίζονται οι διαξιφισμοί αναφορικά με το κράτος δικαίου και όχι μόνο. Το ελληνικό σχέδιο ανάκαμψης των 32 δισ. ευρώ συνιστά ένα παράλληλο στοίχημα ώστε να φτάσουν αλλά και να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά προσφέροντας υπεραξία τα ποσά που αναλογούν από το 10% της προκαταβολής του 2021 (1,3 δισ. ευρώ). Σε αυτά προστίθενται ακόμη 2 δισ. ευρώ περίπου από το μεταβατικό ουσιαστικά πρόγραμμα το οποίο περιλαμβάνεται στο ίδιο "πακέτο" της Ε.Ε. και θα στηρίξει δαπάνες ανάκαμψης της χώρας από την πανδημία (ReactEU). Τα εν λόγω κονδύλια είναι αυτά που θα διασφαλίσουν την επιτάχυνση κατά2% του ΑΕΠ το 2021 στο 7,5% σύμφωνα με το μέχρι στιγμής σενάριο.

Περιορίζεται το έλλειμμα το 2021

Στο δημοσιονομικό πεδίο, η κυβέρνηση εκτιμά ότι μπορεί να εφαρμόσει την πολιτική επέκτασης κάποιων μέτρων στήριξης για τον επόμενο χρόνο σε συνδυασμό με τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και την κατάργηση εισφοράς αλληλεγγύης στον ιδιωτικό τομέα επιτυγχάνοντας τη σταδιακή δημοσιονομική εξυγίανση παρά τη διατήρηση της ρήτρας γενικής διαφυγής. Ο στόχος σύμφωνα με πληροφορίες για πρωτογενές έλλειμμα επιχειρείται να κλειδώσει μεταξύ του 0,5% και 1% του ΑΕΠ. Εν συγκρίσει με έλλειμμα τουλάχιστο 6% του ΑΕΠ που εκτιμά για φέτος η Κομισιόν χωρίς τη δαπάνη για αναδρομικά και τις πρόσθετες παρεμβάσεις για τον Ιανό ή αυτές που δρομολογούνται.

Η κυβέρνηση εκτιμά πως η ισχυρή ανάκαμψη μαζί με τη συνέχιση μέρους των μέτρων στήριξης θα διασφαλίσει την "εντολή" που έχει λάβει μέσα από επιστολή της Κομισιόν για συγκρατημένη δημοσιονομική πολιτική, διατηρώντας και ένα δημοσιονομικό περιθώριο παρεμβάσεων αν χρειασθεί λόγω αρνητικής εξέλιξης της πανδημίας.

Στόχος είναι με λελογισμένα ελλείμματα το χρέος φέτος να μην ξεπεράσει το 200% του ΑΕΠ και το 2021 να αρχίσει και πάλι η μείωσή του με το "βλέμμα" στις αγορές και στον στόχο κτήσης της επενδυτικής βαθμίδας. Κάτι που θα σημάνει και τη διασφάλιση της "πόρτας" εξόδου από την Ενισχυμένη Εποπτεία και από την ανάγκη για υψηλά ταμειακά διαθέσιμα. Επίσης, διατηρεί όπως επαναλαμβάνει ο ΥΠΟΙΚ, τον στόχο επανεκκίνησης του σχεδίου μόνιμης μείωσης των φόρων και των εισφορών μόλις τελειώσει η πανδημία.

Ο προϋπολογισμός –για τον οποίο ο ΥΠΟΙΚ θα μιλήσει τη Δευτέρα και στο Eurogroup– θα αλλάξει εκ νέου τουλάχιστον 2 φορές. Στο πλαίσιο της διαδικασίας του "Ευρωπαϊκού Εξαμήνου" αλλά και της 8ης μεταπρογραμματικής αξιολόγησης της χώρας θα τεθεί σε διαβούλευση με τα στελέχη των "θεσμών", για να κατατεθεί έως τις 15 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες. Θα ακολουθήσουν πολιτικές διαβουλεύσεις και, ανάλογα με την πορεία της υγειονομικής κρίσης, θα διαμορφωθεί το τελικό σχέδιο που θα πρέπει να κατατεθεί στη Βουλή περί τις 20 Νοεμβρίου.