Βιβλίο από τον Ντάισελμπλουμ για το παρασκήνιο του Eurogroup

Στους χειρισμούς της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ το 2015 και ειδικά του τότε υπ. Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη, που οδήγησαν τη χώρα στα πρόθυρα της εξόδου από το ευρώ, αναφέρεται ο τέως πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ στο βιβλίο του που πρόκειται να κυκλοφορήσει το φθινόπωρο στα ελληνικά από τις εκδόσεις Economia Publishing. Σύμφωνα με αποσπάσματα του βιβλίου που παραθέτει η Οικονομική Επιθεώρηση στο τεύχος του Αυγούστου, ο κ. Ντάισελμπλουμ αφήνει να εννοηθεί πως η αδιαλλαξία της ελληνικής πλευράς ενθαρρύνθηκε και από τις παράλληλες διαπραγματεύσεις –εκτός Eurogroup– της κυβέρνησης με την Κομισιόν.

Η αφήγηση του τέως προέδρου του Eurogroup ξεκινάει με την επίσκεψή του στην Αθήνα και τη συνάντηση με τον κ. Βαρουφάκη, λίγες ημέρες μετά τις εκλογές. Κατά την περιγραφή του κ. Ντάισελμπλουμ, στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε ο Βαρουφάκης «άρχισε να μιλάει στα ελληνικά και ξεκίνησε έναν μονόλογο γεμάτο υπεκφυγές εναντίον του προγράμματος και της τρόικας. «Η τρόικα προσπαθεί να επιβάλει ένα αντιευρωπαϊκό πρόγραμμα. Εμείς δεν έχουμε πλέον λόγους να συνεργαστούμε μαζί τους». Η συνέντευξη τελείωσε. Ακολούθησε μια αμήχανη χειραψία. «Του είπα: Μόλις σκότωσες την τρόικα. Και χωρίς την τρόικα είστε μόνοι σας». Ο Βαρουφάκης αντέδρασε δήθεν έκπληκτος και ανήξερος. Αργότερα οι συνεργάτες του θα δήλωναν ότι απάντησε χαλαρά: «Ουάου». Ο Βαρουφάκης μας ακολούθησε στον διάδρομο, μου ξαναέδωσε το χέρι στο ασανσέρ και προσπάθησε να διορθώσει τη ζημιά. Θέλουμε να ξεκινήσουμε σοβαρές διαβουλεύσεις με τους θεσμούς και με το Εurogroup».

Λίγες ημέρες αργότερα συνεδρίασε το Eurogroup στις Βρυξέλλες. «Σκοπός του Βαρουφάκη ήταν να μας καταστήσει σαφές το αποτέλεσμα στην Ελλάδα. Η δημοκρατία είχε μιλήσει. Πρέπει να αλλάξουμε γραμμή πλεύσης. Οι διάφοροι υπουργοί τού εξήγησαν ότι δεν πρέπει να είμαστε δίκαιοι μόνο με τους Ελληνες ψηφοφόρους αλλά και με τους ψηφοφόρους όλης της Ευρωζώνης. Στην πορεία της συνάντησης ο Βαρουφάκης έκανε στροφή 180 μοιρών. Η λεκτική του ευελιξία, την οποία θα μαθαίναμε πολύ καλά στους επόμενους μήνες, και η οποία μερικές φορές οδηγούσε σε κατάπληξη αλλά συχνότερα σε σύγχυση, εδώ φάνηκε καθαρά: Είμαστε έτοιμοι να ζητήσουμε παράταση τη Δευτέρα. Χαιρόμαστε που αλλάζουμε όσο το δυνατόν λιγότερο. Αυτό μπορείτε να το πείτε παράταση. Εμείς θα το ονομάσουμε “η αρχή μιας νέας λογικής”». Ωστόσο η κοινή δήλωση που συντάχθηκε στη συνέχεια έπρεπε να εγκριθεί και από τον πρωθυπουργό: «Προς μεγάλη μας έκπληξη ο Βαρουφάκης ζήτησε τότε ένα διάλειμμα γιατί έπρεπε να τηλεφωνήσει στην Αθήνα. Το τηλεφώνημα, που έγινε μέσα στην αίθουσα όπου βρισκόμασταν όλοι, διήρκεσε πολύ. Μετά από λίγη ώρα πήρε το τηλέφωνο ο αντιπρόεδρος Γιάννης Δραγασάκης και συνέχισε να μιλάει με τον Τσίπρα. Μετά από μισή ώρα άρχισαν να διαμαρτύρονται οι υπουργοί. Επέμεινα να τελειώσει γρήγορα αλλά χωρίς αποτέλεσμα». Καθώς η απάντηση καθυστερούσε, κάποιοι υπουργοί έφυγαν, οπότε πλέον δεν μπορούσε να αλλάξει οτιδήποτε στην από κοινού συμφωνηθείσα δήλωση. «Αυτό σήμαινε ότι από κείνη τη στιγμή μόνο ένα ναι ή ένα όχι μπορούσε να ειπωθεί από την ελληνική αποστολή. Ο Τσίπρας σφύριξε στον Βαρουφάκη. Καμιά συμφωνία». Τελικά, επήλθε συμφωνία στις 20 Φεβρουαρίου και δόθηκε παράταση.

Στο Eurogroup της Ρίγας, στις 24 Απριλίου, «ο Βαρουφάκης ήταν πλέον πλήρως απομονωμένος. Ο εκνευρισμός όλων των υπουργών έφτασε στο κατακόρυφο. Πολλοί υπουργοί, ο Σλοβάκος Ντούσαν Μράμορ, κυρίως, απαίτησε στο εξής να τεθεί υπό επεξεργασία ένα Σχέδιο Β, ήτοι η προετοιμασία για το Grexit. Ο Πέτερ Κάζιμιρ περίμενε να γίνει ησυχία, κάρφωσε το βλέμμα του στον Βαρουφάκη και είπε δύο φορές: “Unbelievable... Unbelievable!” (Απίστευτο... Απίστευτο!). Αλλοι χρησιμοποίησαν όρους όπως τζογαδόρος και ερασιτέχνης. Για να μη διαλυθεί η ομάδα έπρεπε να ασκήσω μεγάλη πίεση. (...) Τελικά, μετά κόπων και βασάνων υπέγραψε ο Βαρουφάκης αυτές τις τρεις συμφωνίες μέσα σε μια ιδιαιτέρως τεταμένη ατμόσφαιρα». Στο ανεπίσημο δείπνο που ακολούθησε ο Βαρουφάκης έλαμψε διά της απουσίας του και ο Ντάισελμπλουμ αποφάσισε να τηλεφωνήσει στον Τσίπρα. «Του είπα ότι αυτό δεν πάει άλλο. Η διαδικασία έπρεπε να ρυθμιστεί διαφορετικά και επίσης του ζήτησα να έρθουν άλλοι άνθρωποι εμπιστοσύνης. Μετά από λίγο ο Τσίπρας αποφάσισε να ανασχηματίσει την ομάδα των διαπραγματευτών. Τον Γιάνη Βαρουφάκη αντικατέστησε ο Γιώργος Χουλιαράκης. Αυτή ήταν η αρχή του τέλους της υπουργικής του θητείας».