Η θέση του Χ. Μαμουλάκη για τα αεροδρόμια

Την παραδοξότητα που έχει δημιουργηθεί σχετικά με το πως χαρακτηρίζουν τις επιπτώσεις της πανδημίας του Covid 19 οι εταιρείες διαχείρισης των αεροδρομίων της χώρας και η εταιρεία κατασκευής του νέου αεροδρομίου Καστελλίου, καθώς και ο τρόπος συμβολής της Πολιτείας στη διαχείριση του προβλήματος, αναδεικνύεται με Ερώτησή που κατέθεσαν προς τους Υπουργούς Οικονομικών και Υποδομών & Μεταφορών, 42 Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, με πρωτοβουλία της Πέτης Πέρκα.

Πολλά είναι τα δημοσιεύματα που παρουσιάζουν τη μείωση των εσόδων των εταιριών διαχείρισης των αεροδρομίων της χώρας και συγκεκριμένα της Fraport και της «Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών», ενώ πριν από λίγες μέρες διέρρευσαν και οι σχετικές επιστολές των δύο εταιριών προς τα αρμόδια Υπουργεία, με τις οποίες τονίζεται η ανάγκη να τεθούν σε ισχύ έκτακτα μέτρα και δη ενισχύσεις από το Ελληνικό Δημόσιο. Παράλληλα, η υφιστάμενη κρίση στις αερομεταφορές φαίνεται ότι δεν επηρεάζει μόνο τα εν λειτουργία αεροδρόμια, αλλά και το υπό κατασκευή αεροδρόμιο Καστελλίου. Κι αυτό διότι περίπου το 65% του «ηρακλειόσημου», δηλαδή του τέλους ανά επιβάτη του αεροδρομίου Ηρακλείου για την περίοδο Απριλίου – Οκτωβρίου, χρηματοδοτεί την κατασκευή του νέου αεροδρομίου. Σύμφωνα με πληροφορίες του Τύπου, σχετική επιστολή γνωστοποίησης γεγονότος ανωτέρας βίας έχει επίσης αποσταλεί από την εταιρία κατασκευής του νέου αεροδρομίου Καστελλίου στην οποία επισημαίνεται πιθανή καθυστέρηση στην ολοκλήρωση του έργου.

Από τα παραπάνω, προκύπτει το εξής οξύμωρο: Με βάση τις επιστολές των αρμόδιων εταιριών, η πανδημία του κορωνοϊού αποτελεί «ανωτέρα βία» για το μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας «Ελευθέριος Βενιζέλος» και για το Καστέλι, «δυσμενές συμβάν» για τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια, ενώ ταυτόχρονα είναι αχαρακτήριστη για τα 23 κρατικά αεροδρόμια, τα οποία όμως πλήττονται ομοίως.

«Η Πολιτεία οφείλει να λάβει αποφάσεις, να στηρίξει τα 23 αεροδρόμια που παραμένουν υπό τη σκέπη του δημοσίου και είναι και τα πιο ευάλωτα. Ιδιαίτερα δε, πρέπει να υποστηριχθεί το αεροδρόμιο Ηρακλείου «Νίκος Καζαντζάκης», αφού από αυτό εξαρτάται η πορεία υλοποίησης του έργου κατασκευής του νέου αεροδρομίου Καστελλίου και να φροντίσει σε όλα τα υπόλοιπα, να εφαρμοστούν οι συνέπειες που περιγράφονται στις συμβάσεις των παραχωρισιούχων» αναφέρει σε δήλωσή του ο Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ ν. Ηρακλείου Χάρης Μαμουλάκης, τονίζοντας: «Σχετικά με τις εταιρίες που διαχειρίζονται τα πιο επικερδή αεροδρόμια της χώρας, οποιαδήποτε κρατική ενίσχυση θα πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο των ετήσιων κερδών τους και σε κάθε περίπτωση, να συνοδεύεται και από αντίστοιχες εγγυήσεις για το Ελληνικό Δημόσιο. Παράδειγμα τέτοιων εγγυήσεων είναι η πολιτική που εφαρμόζεται αυτή τη στιγμή στην Αμερική, τη Γερμανία και την Ιταλία, όπου για να βοηθηθούν οι αεροπορικές εταιρίες από κρατικό πρόγραμμα στήριξης, θα πρέπει να προτείνουν το πώς το δημόσιο θα διατηρήσει μερίδιο σ’ αυτές».

Όπως αναφέρεται στη σχετική Ερώτηση, από τους σχετικούς ορισμούς, ένα Γεγονός Ανωτέρας Βίας δεν μπορεί να νοείται και ως Δυσμενές Συμβάν. Ο κάθε ορισμός περιγράφει διαφορετική κατάσταση, αλλά και αντιμετώπιση. Σε αντίθεση με τις εταιρίες «Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών» του Ελ. Βενιζέλος και Consortium TERNAGMR του υπό κατασκευή αεροδρομίου στο Καστέλι, η FraportGreece χαρακτηρίζει την υφιστάμενη παγκόσμια υγειονομική κρίση ως «Δυσμενές Συμβάν», γεγονός που αποκλείει την εφαρμογή του άρθρου 25 (25.1,25.2,25.3) της Σύμβασης Παραχώρησης για ανωτέρα βία. Προκύπτει λοιπόν ένας «διχασμός» ανάμεσα στους τρεις παραχωρησιούχους για το νομικό χαρακτηρισμό της πανδημίας.

Όσον αφορά στη Fraport και ειδικά έπειτα από το αίτημά της να αναβάλει την καταβολή του οφειλόμενου ποσού στο Ελληνικό Δημόσιο, τόσο για το 2019 όσο και για το τρέχον έτος, ενώ μόλις πρόσφατα είχε ανακοινώσει ρεκόρ εσόδων και κερδών για το 2019, φαίνεται ότι ο χαρακτηρισμός της πανδημίας ως Δυσμενές Συμβάν ήταν μονόδρομος για να εισπράξει ενδεχόμενη αποζημίωση, κάνοντας χρήση του Άρθρου 45 της Σύμβασης Παραχώρησης. Αντίθετα, αν η εταιρία επικαλείτο Γεγονός Ανωτέρας Βίας, σύμφωνα με το Άρθρο 25 της σύμβασης, δε θα δικαιούταν αποζημίωση. 

Παρ’ όλα αυτά, δε γίνεται η παρούσα υγειονομική κατάσταση να εμπίπτει κάθε φορά και σε διαφορετικό άρθρο της Σύμβασης, για λόγους αποκόμισης κέρδους, προκειμένου ο ιδιώτης να επωφεληθεί πάση θυσία. Άλλωστε, και σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία για την ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ, όπου αναφέρεται ότι «Στην περίπτωση παραχώρησης, η αμοιβή της εταιρίας συνίσταται κυρίως στην παραχώρηση της διαχείρισης και της εκμετάλλευσης του έργου ή της υπηρεσίας στη συγκεκριμένη εταιρία και συνεπώς, η εταιρία εκτίθεται σε κίνδυνο απομείωσης της επένδυσής της», το επιχειρηματικό ρίσκο υπάρχει και επομένως η εταιρία εκτίθεται σε απομείωση της επένδυσής της.

Ανεξάρτητα όμως από το πώς χαρακτηρίζει κάθε εταιρία την πανδημία, τα συναρμόδια Υπουργεία οφείλουν, ως επιτάσσει η λογική, να χαρακτηρίσουν την πανδημία είτε με τον έναν είτε με τον άλλο τρόπο. Και κατ’ αναλογία θα υπάρξουν οι ανάλογες νομικές συνέπειες που περιγράφονται στις συμβάσεις. 

​ 

Σχετικά δε με το οφειλόμενο ποσό από τη Fraport, τα Υπουργεία οφείλουν να χρησιμοποιήσουν κάθε νόμιμο ένδικο μέσο για την εξ’ ολοκλήρου είσπραξή του, αφού το εν λόγω ποσό αποτελεί και έσοδο του κρατικού προϋπολογισμού.

Γίνεται επομένως κατανοητό ότι δεν μπορεί να γίνουν δεκτά τα αιτήματα όλων των παραχωρησιούχων. Δεν μπορεί το Ελληνικό Δημόσιο να λειτουργήσει με δυο μέτρα και δυο σταθμά.

Με βάση τα παραπάνω, ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:

1. Πώς έχει χαρακτηριστεί νομικώς η έως τώρα υγειονομική κρίση;

2. Ποια μέτρα θα λάβει η Κυβέρνηση για τη στήριξη των 23 κρατικών αεροδρομίων και ειδικότερα του Ηρακλείου;

3. Σε ποιες ενέργειες έχει προβεί ως προς την είσπραξη των παρακρατηθέντων δημόσιων εσόδων από τη Fraport;

4. Εξετάζει η Κυβέρνηση το ενδεχόμενο οικονομικής ενίσχυσης των εταιριών διαχείρισης των αεροδρομίων, με διασφάλιση όμως, παράλληλα, των συμφερόντων του κράτους;