Παναγιώτης Λαφαζάνης: Οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί θα μείνουν στα χαρτιά

Ο Παναγιώτης Λαφαζάνης Γραμματέας του Π.Σ της ΛΑ.Ε στη συνέντευξη του στο Liberal.gr και στον Βασ. Γεώργα υπογραμμίζει ότι το κίνημα κατά των πλειστηριασμών αποτελεί μια από τις καλύτερες στιγμές στη χώρα τα τελευταία χρόνια και ότι το κίνημα αυτό διέσωσε την χώρα από ένα πολύ χειρότερο κοινωνικό και οικονομικό εφιάλτη, τον οποίο θα ζούσε αν είχε προχωρήσει το τσουνάμι των πλειστηριασμών λαϊκής περιουσίας και λουκέτου σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που αυτό το κίνημα εμπόδισε.
Ο Παν. Λαφαζάνης εκτίμησε ότι οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί θα μείνουν στα χαρτιά και τόνισε ότι η λύση στο γόρδιο δεσμό τραπεζών – κόκκινων δανείων και υπερχρέωσης ιδιωτών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι η εθνικοποίηση των τραπεζών και η γενικευμένη διαγραφή χρεών (σεισάχθεια), πράγμα απαραίτητο πρώτα απ’ όλα για την επανεκκίνηση, την αναζωογόνηση και την ανασύνταξη της οικονομίας.
Ο Παν. Λαφαζάνης τόνισε ότι η σεισάχθεια, γενικευμένη διαγραφή χρεών, είναι όχι μόνο αναγκαία αλλά πολύ ρεαλιστική πρόταση. Άλλωστε, ένα είδος “σεισάχθειας” σε όφελος, όμως, των fund κάνουν οι τράπεζες όταν πουλάνε στην κερδοσκοπία τα κόκκινα δάνεια μέχρι 3% και 2%.
Για να προωθηθεί αποτελεσματικά η “σεισάχθεια”, ο Παν. Λαφαζάνης θεωρεί ότι η πρόταση πακέτο της ΛΑ.Ε για μετάβαση στο εθνικό νόμισμα, διαγραφή δημόσιου χρέους, εθνικοποίηση των τραπεζών, ανακεφαλαιοποίηση τους μέσω της νέας υπό εθνικό έλεγχο Κεντρικής Τράπεζας και ευρεία διαγραφή χρεών, αποτελεί την πιο πρόσφορη αφετηρία για να ανασάνει η χώρα και να μπει με ένα ριζοσπαστικό πρόγραμμα σε ένα νέο δρόμο ανασυγκρότησης και ελπίδας.
Ολόκληρη η συνέντευξη του Παναγιώτη Λαφαζάνη στο Liberal.gr (6/10) και στον Βασίλη Γεώργα έχει ως εξής:
– Γιατί η ΛΑ.Ε αντιδρά με τόση οξύτητα στο θέμα των πλειστηριασμών; Σας είδαμε πάλι αυτές τις μέρες να πρωτοστατείτε με όλη την ηγετική ομάδα του κόμματος σας στις αντιδράσεις.
Αν εμείς μαζί με άλλες συλλογικότητες δεν είχαμε αντιδράσει μαζικά στους πλειστηριασμούς, αυτή την ώρα η ελληνική κοινωνία θα ζούσε έναν πολύ χειρότερο εφιάλτη με δεκάδες χιλιάδες οικογένειες ξεσπιτωμένες και με τεράστιες απώλειες λαϊκών περιουσιών. Θα είχαμε μια πολύ χειρότερη και πολύ πιο αγνώριστη Ελλάδα χωρίς το κίνημα ενάντια στους πλειστηριασμούς.
– Αφού υπάρχει και λειτουργεί ήδη σύστημα προστασίας της πρώτης κατοικίας, τι είναι αυτό που επιδιώκετε να πετύχετε; Εξηγήστε μας γιατί μπορεί να μην έχουμε καταλάβει. Ποιοι ευνοούνται από τις καταλήψεις Ειρηνοδικείων και τις αναβολές όλα αυτά τα χρόνια;
Το σύστημα προστασίας της πρώτης κατοικίας είναι ατελέστατο και σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να πούμε ότι προστατεύει πραγματικά την πρώτη κατοικία. Το θεσμικό πλαίσιο προστασίας βασίζεται κυρίως στο Νόμο Κατσέλη, ο οποίος βεβαίως καταργείται από το τέλος του 2018, οπότε από εκεί και μετά δεν θα υπάρχει ούτε αυτή η ατελής προστασία. Για να δώσω ένα παράδειγμα του πόσο ατελέσφορο είναι αυτό το σύστημα προστασίας σας λέω ότι οι πολύ φτωχοί χάνουν το σπίτι τους γιατί και με τις ευνοϊκότερες δυνατές δόσεις του Νόμου Κατσέλη δεν δύνανται να καλύψουν την εξόφληση του κεφαλαίου του δανείου, οπότε δεν μπορούν να μπουν στον νόμο Κατσέλη για να προστατέψουν το σπίτι τους. Αντιλαμβάνεστε ότι μιλάμε για προστασία που σε μεγάλο βαθμό είναι εμπαιγμός.
– Να αντιτείνω σε αυτό που λέτε ότι με την τελευταία αλλαγή στο θεσμικό πλαίσιο έχει προβλεφτεί μια επιδότηση 100 εκατ. ευρώ ετησίως από τον προϋπολογισμό ακριβώς για να καλύπτει την αδυναμία αποπληρωμής των δανείων από τους αποδεδειγμένα φτωχούς δανειολήπτες.
Υπάρχει αυτό το ποσό, αλλά είναι εντελώς ανεπαρκές για να αντιμετωπίσει το τεράστιο πρόβλημα. Εδώ μιλάμε για δεκάδες χιλιάδες ανθρώπων που έχουν ανάγκη προστασίας της πρώτης κατοικίας, για χιλιάδες δανειοληπτών που μπαίνουν τις ρυθμίσεις του Νόμου Κατσέλη αλλά στην πορεία υφίστανται απώλεια εισοδήματος ή μένουν άνεργοι και χάνουν τη ρύθμιση με αποτέλεσμα να μένουν απροστάτευτοι.
– Υπάρχει πάντως και η αντίθετη άποψη. Ότι ενώ ισχυρίζεστε πως προστατεύετε την περιουσία λαϊκών νοικοκυριών, πολλές φορές μπλοκάρετε πλειστηριασμούς σε βάρος στρατηγικών κακοπληρωτών.
Λέγεται πράγματι ότι υπάρχουν κακοπληρωτές οι οποίοι προστατεύονται από το κίνημα κατά των πλειστηριασμών. Αυτό είναι πολύ μεγάλο λάθος. Κανένας που έχει δυνατότητα να αποπληρώσει το δάνειό του δεν θα διακινδυνεύσει να χάσει το σπίτι του ή την περιουσία του και την ίδια ώρα να χρωστάει και από πάνω, αφού το εκπλειστηρίασμα συνήθως υπολείπεται σοβαρά της οφειλής. Επομένως προστατεύουμε τα νοικοκυριά, τους εργαζόμενους και μικρομεσαίους επιχειρηματίες, οι οποίοι λόγω της κρίσης και της απώλειας εισοδήματος κινδυνεύουν να μείνουν στο δρόμο ή να χάσουν βασικά περιουσιακά στοιχεία τα οποία απέκτησαν με κόπους ολόκληρης ζωής. Η υπερχρέωση είναι ένα θέμα που δεν πρέπει να το βλέπουμε μόνο από την πλευρά των δανειοληπτών αλλά και συνολικά από την οπτική της οικονομίας, της ανάταξης και της προοπτικής της.
– Επικρατεί η άποψη ότι αν δεν προχωρήσουν οι πωλήσεις κόκκινων δανείων και οι  πλειστηριασμοί, το πρόβλημα των τραπεζών θα εκτραχυνθεί και θα επιστρέψει πίσω σε όλους μας με μια ακόμη ανακεφαλαιοποίηση. Ποια είναι η δική σας θέση;
Το πρόβλημα των τραπεζών δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί. Έχουν γίνει τρεις ανακεφαλαιοποιήσεις και βρισκόμαστε στο ίδιο σημείο. Θα είναι συνεχείς, δυστυχώς, οι ανακεφαλαιοποιήσεις στις τράπεζες. Είναι ένας φαύλος κύκλος. Όσο οι τράπεζες έχουν τα βάρη των κόκκινων δανείων τα οποία αυξάνονται, όσο διαχειρίζονται με τον σημερινό ανεξέλεγκτο τρόπο το πρόβλημα, όσο κερδοσκοπούν και δεν μπορούν να παίξουν τον αναπτυξιακό τους ρόλο, τόσο η θέση τους θα επιδεινώνεται.
Δεν είναι δυνατόν να σκέφτεται κανένας ότι μπορεί να λυθεί το πρόβλημα των τραπεζών με τους πλειστηριασμούς. Αν προχωρήσουμε σε αυτή την κατεύθυνση των πλειστηριασμών σπιτιών και πτωχεύσεων επιχειρήσεων, τότε, όσες ανακεφαλαιοποιήσεις και να γίνουν στις τράπεζες, δεν πρόκειται να διασωθούν με τίποτα γιατί θα έχει πεθάνει η ελληνική οικονομία. Δεν μπορούμε να λύσουμε τον γόρδιο δεσμό των τραπεζών με το χέρι. Χρειάζεται σπαθί. Ριζοσπαστικά μέτρα.
– Υπάρχει κάποιο κριτήριο με το οποίο να μπορεί να κατηγοριοποιήσει κανείς τις κατασχέσεις και τους πλειστηριασμούς σε «καλούς» και «κακούς»; Σε «δίκαιους» και «άδικους». Η άποψη σας είναι συλλήβδην υπέρ του συνθήματος «κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη», ακόμη κι αν αφορά στη βίλα του επιχειρηματία που έχει και δεν πληρώνει ή τα περιουσιακά στοιχεία μιας εταιρείας που οφείλει στους εργαζόμενους δεδουλευμένα;
Εμείς δεν προστατεύουμε τις πολύ μεγάλες ακίνητες περιουσίες. Όχι γιατί  οι πλούσιοι είναι κακοπληρωτές. Και πολύ μεγάλη ακίνητη περιουσία να έχει κάποιος θα πληρώσει, αν έχει να πληρώσει, για να μην τη χάσει με πλειστηριασμούς. Από εκεί και πέρα, βεβαίως, αν πρόκειται για μια πολύ μεγάλη ακίνητη περιουσία, δεν πρόκειται να ενδιαφερθούμε εμείς. Αλλά η μεγάλη πλειονότητα των πλειστηριασμών δεν αφορούν πολύ μεγάλες περιουσίες. Αφορούν μικρές και μεσαίες περιουσίες. Δεν μπορούμε να δεχθούμε όλοι αυτοί οι άνθρωποι να βρεθούν από τη μια μέρα στην άλλη στο δρόμο χωρίς να έχουν προοπτική και δυνατότητα να επανακάμψουν.
– Σας προβληματίζει το ενδεχόμενο να έχουν παρεισφρήσει στα κινήματα άνθρωποι που εμφορούνται όχι από αγνή ιδεολογία αλλά από ταπεινά ελατήρια, που κινούνται για ίδιο όφελος ή που ψηφοθηρούν με την αγωνία των οφειλετών;  Μια τέτοια κατηγορία προσάπτετε και σε εσάς ως υποστηρικτών του κινήματος. Αυτό πως το αντιμετωπίζετε;
Αυτή είναι μια πολύ βαριά κατηγορία για να απευθυνθεί σε εμάς με την έννοια ότι είναι σαν να μας λένε ότι πρέπει να αυτοακυρωθούμε ως παράταξη, ως ιδεολογία, ως εναλλακτική πρόταση. Διότι κάλλιστα θα μπορούσε να πει κανείς ότι αφού η Αριστερά υπερασπίζεται τους κοινωνικά αδύναμους και τα μικρομεσαία στρώματα, αυτό το κάνει για να κάνει εμπόριο ελπίδας και ψηφοθηρία. Αυτή η κατηγορία δεν αφήνει περιθώρια για να υπάρξει πολιτική συζήτηση, πολιτικός αντίλογος ή πολιτική κριτική. Είναι γενικός αφορισμός ηθικής καταδίκης. Ελπίζω να μην αποτελεί ένα καινούριο μοτίβο των κυρίαρχων δυνάμεων κατά της Αριστεράς. Η Αριστερά,  η πραγματική Αριστερά και όχι η μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ, έχει εναλλακτική κυβερνητική πρόταση. Μπορεί να συμφωνεί κανείς ή να διαφωνεί αλλά δεν κάνει ούτε εμπόριο ελπίδας ούτε άγρα ψήφων. Οι πελατειακές σχέσεις με μικρά, μεσαία και βεβαίως πολύ μεγάλα συμφέροντα, ανήκουν στα αστικά κόμματα που διέλυσαν τη χώρα και που σήμερα δυστυχώς γνωρίζουν ένα νέο αποκορύφωμα με τον μεταλλαγμένο μνημονιακό ΣΥΡΙΖΑ.
– Τι περιμένετε ότι θα συμβεί τώρα που οι πλειστηριασμοί θα γίνονται με ηλεκτρονικό τρόπο ;
Εγώ εκτιμώ ότι οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί θα μείνουν στα αζήτητα. Βλέπετε ότι υπάρχουν μεγάλες κοινωνικές αντιδράσεις και ότι ακόμη και οι ίδιοι οι συμβολαιογράφοι αντιδρούν σθεναρότατα στην ανάθεση στους κατά τόπους συμβολαιογραφικούς συλλόγους να αναλάβουν τη διαχείριση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Ήδη έξι από τους εννέα συμβολαιογραφικούς συλλόγους στην Ελλάδα έχουν απορρίψει τη συμμετοχή τους. Το επόμενο διάστημα πιστεύω ότι και οι συμβολαιογράφοι της Αθήνας θα απορρίψουν μαζικά την ανάληψη της διαχείρισης της ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Ακόμη και η συνδικαλιστική εκπροσώπηση των αστυνομικών κάλεσε τους αστυνομικούς να μην υποβοηθούν το έργο των πλειστηριασμών στη χώρα μας και να απέχουν από κάθε ανάλογη δραστηριότητα. Οπότε το σχέδιο είναι σε πλήρες αδιέξοδο και η κυβέρνηση θα πρέπει να αποσύρει τον συγκεκριμένο νόμο. Το κίνημα κατά των πλειστηριασμών γρήγορα μπορεί να γίνει πρόξενος μεγάλων πολιτικών εξελίξεων και ανατροπών.
–Η δική σας πρόταση ποια είναι; Υποθέτω πως ότι αρκείστε μόνο στο να μην γίνονται πλειστηριασμοί.
Το έχω πει πολλές φορές. Αυτό που χρειάζεται σήμερα είναι μια ευρύτατη, σχεδόν γενικευμένη, Σεισάχθεια. Δεν πρόκειται να έχουμε ποτέ ανάπτυξη της οικονομίας χωρίς μια πολύ μεγάλη διαγραφή ιδιωτικών χρεών. Κοιτάξτε την απάτη που γίνεται με τα κόκκινα δάνεια. Μια μεγάλη τράπεζα πούλησε χθες σε fund δάνεια 1,5 δισ. στο 3% της αξίας τους. Την ίδια στιγμή οι τράπεζες δεν προσφέρουν στον δανειολήπτη τη δυνατότητα να αποπληρώσει ο ίδιος το δάνειό του στην εξευτελιστική τιμή που το πωλούν στα funds. Προτιμούν να συνεχίσουν να τυραννούν τον οφειλέτη διαιωνίζοντας την αβεβαιότητά του, παρά να του κουρέψουν δραστικά το δάνειο. Το fund που θα πάρει το δάνειο θα παίξει ένα άγριο παιχνίδι στον οφειλέτη προκειμένου να βγάλει και από τη μύγα ξύγκι. Ενώ στην ουσία οι τράπεζες εκχωρώντας τα δάνεια προχωρούν σε διαγραφή χρέους, κρατούν τελικά όμηρο την κοινωνία και την οικονομία προτιμώντας να πουλήσουν σε funds. Εδώ που έχουμε φτάσει η υπερχρέωση είναι ένα ασήκωτο βάρος. Το πρόβλημα θα συνεχίσει να επιδεινώνεται ανεξάρτητα αν έχουμε μια δειλή ανάκαμψη στο μέλλον.
Γι αυτό το θέμα μιας γενικευμένης διαγραφής χρέους στα χρέη νοικοκυριών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων με πάρα πολύ ελαστικά κριτήρια, δεν επιβάλλεται μόνο για λόγους κοινωνικής δικαιοσύνης. Κυρίως επιβάλλεται και έχει αξία για λόγους επανεκκίνησης της οικονομίας μας.
– Το κόστος αυτής της Σεισάχθειας ποιος θα το επωμιστεί;
Στο πρόγραμμά μας έχουμε συγκεκριμένη θέση για αυτό. Χρειάζεται ένα ολοκληρωμένο εναλλακτικό πακέτο για να προχωρήσουμε. Αυτό το πακέτο περιλαμβάνει μετάβαση εθνικό νόμισμα, διαγραφή δημόσιου χρέους, εθνικοποίηση και ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, μέσω της υπό εθνικό έλεγχο Κεντρικής Τράπεζας, για μια γενικευμένη Σεισάχθεια. Αυτό είναι ένα συνολικό πακέτο το οποίο πιστεύουμε ότι μπορεί να βάλει σε πολύ μεγάλη και γρήγορη ανάκαμψη και μετασχηματισμό την ελληνική οικονομία. Η λογική που επικρατεί σήμερα είναι αδιέξοδη και συμβάλει στη διαιώνιση του φαύλου κύκλου. Η πρότασή μας δεν ξεκινάει από ιδεολογικές εμμονές. Είναι μια ρεαλιστική πρόταση διεξόδου και ανασυγκρότησης, με βαθύ κοινωνικό, οικολογικό και αναπτυξιακό προσανατολισμό.