Σ. Βαρδάκης: «Η ορθολογική αξιοποίηση του νερού είναι η προϋπόθεση για τη ζωή στον πλανήτη»

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Νερού, ο βουλευτής Ηρακλείου ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Βαρδάκης τονίζει σε μήνυμά του ότι, ο φετινός εορτασμός είναι μία ευκαιρία ώστε να αναλογιστούμε σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο, την αναγκαιότητα προστασίας του πολυτιμότερου αγαθού της ζωής, ώστε να προστατεύσουμε το μέλλον του τόπου μας.

«Το νερό είναι ένας ανανεώσιμος αλλά περιορισμένος και ταυτόχρονα ιδιαίτερα πολύτιμος φυσικός πόρος. Για την Κρήτη, η οποία επωφελείται μόνο απο τα νερά που φτάνουν σε αυτή  με τη βροχή, το χαλάζι ή το χιόνι, οι περιορισμένες βροχοπτώσεις και χιονοπτώσεις της φετινής χρονιάς σε συνδυασμό με τις υψηλές θερμοκρασίες έχουν  δημιουργήσει ανησυχία σε όλα τα επίπεδα.  

Είτε ως απλός καταναλωτής- κάτοικος αστικών κέντρων , είτε ως αγρότης και κάτοικος της υπαίθρου, είτε ως επιχειρηματίας αλλά και ως επισκέπτης, καλούμαστε όλοι να διαχειριστούμε μια παρατεταμένη περίοδο ανομβρίας και να ανταπεξέλθουμε στην άμεση ανάγκη εφαρμογής μέτρων εξοικονόμησης νερού. Ταυτόχρονα, καλούμαστε να συμβάλλουμε στον  μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό μιας στρατηγικής αντιμετώπισης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και της ολοκληρωμένης διαχείρισης των υδάτινων πόρων της Κρήτης.

Η παγκόσμια ημέρα νερού, η οποία καθιερώθηκε το 1992 στο Ρίο στα πλαίσια της παγκόσμιας συνδιάσκεψης του ΟΗΕ σχετικά με το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη, έχει ως θεματική για το 2018  «η φύση δίνει την απάντηση» στις προκλήσεις που αφορούν στο νερό τον 21ο αιώνα. 

Για την αντιμετώπιση της  έλλειψης των υδάτινων πόρων σε παγκόσμιο επίπεδο ο ΟΗΕ προτείνει την υιοθέτηση παρεμβάσεων οι οποίες θα αναστρέψουν τις αρνητικές επιπτώσεις που ο άνθρωπος έχει επιφέρει στην φύση,  όπως η  ενίσχυση των δασών, η αποκατάσταση των υγροτόπων, η διάνοιξη και αποκατάσταση φυσικών ρεμάτων, καθώς και η κατασκευή πράσινων υποδομών στον αστικό ιστό κλπ.  Παρεμβάσεις βιώσιμες και οικονομικά συμφέρουσες, έτσι ώστε να αποκατασταθεί ο κύκλος του νερού, να αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή και να βελτιωθούν η δημόσια υγεία και η ποιότητα ζωής και τις οποίες παρεμβάσεις θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. 

Όμως η φετινή παγκόσμια ημέρα είναι και μια σημαντική αφορμή να αναλογιστούμε σε επίπεδο ατομικό και συλλογικό τις ευθύνες μας για το μέλλον αυτού του τόπου, μέλλον το οποίο είναι στενά συνδεδεμένο με το νερό.  Λάθη και παραλείψεις του παρελθόντος σε σχέση με την διαχείριση και αξιοποίηση του νερού τόσο όσον αφορά στην ύδρευση ( 12,7% των συνολικών αναγκών), αλλά και στην άρδευση καλλιεργειών (85% των αναγκών), δημιουργούν ένα εκρηκτικό μίγμα το οποίο απειλεί την τοπική οικονομία και κοινωνία.

Πεπαλαιωμένα δίκτυα ύδρευσης με σημαντικές απώλειες,  δημόσιες υπηρεσίες ύδρευσης με τεράστια χρέη, φράγματα χωρίς δίκτυα και σημαντικά υδροαρδευτικά έργα σε επίπεδο εξαγγελιών , μέθοδοι ύδρευσης χωρίς καμία προσέγγιση εξοικονόμησης, ελλιπές θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των ΤΟΕΒ/ΓΟΕΒ είναι μερικά από τα παραδείγματα παραλείψεων και λαθών. Είναι όμως και ταυτόχρονα έργα προτεραιότητας που η σημερινή κυβέρνηση υλοποιεί με επίκεντρο το νερό. Με την πρόσφατη έγκριση των αναθεωρημένων Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) για τα 14 Υδατικά Διαμερίσματα της χώρας μεταξύ των οποίων και της Κρήτης ανοίγει ο δρόμος  για την προκήρυξη από το ΕΣΠΑ έργων ύδρευσης, άρδευσης και αποχέτευσης.

Επίσης και για πρώτη φορά  με  βάση το σημαντικό αυτό θεσμικό εργαλείο των Σχεδίων διαχείρισης δημιουργείται η βάση για μια ολοκληρωμένη διαχείριση υδάτινων πόρων της Κρήτης τόσο σε επίπεδο προσφοράς όσο και σε επίπεδο ζήτησης νερού  η οποία θα περιλαμβάνει  και αξιοποίηση των επιφανειακών υδάτων, αξιοποίηση των μη παραδοσιακών πηγών από επεξεργασμένα λύματα για άρδευση με ταυτόχρονη εδραίωση και ενδυνάμωση της υδατικής συνείδησης.

Σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να προχωρήσουν σε προτεραιότητα  ώριμα έργα τα οποία θα δώσουν στις τοπικές κοινωνίες αναπτυξιακά εργαλεία για την απασχόληση, ιδιαίτερα στον πρωτογενή τομέα, με όρους βιωσιμότητας ενώ θα πρέπει να σχεδιαστούν άμεσα έργα που θα συμβάλλουν στην μείωση των απωλειών απο τα δίκτυα ύδρευσης αλλά και άρδευσης  σε όλους τους δήμους. 

Ζωτικής σημασίας έργα για το νότιο τμήμα του νομού Ηρακλείου όπως η Εκτροπή του Πλατύ ποταμού και το φράγμα των Αμιρών προχωρούν μετά από χρόνια.  Μόλις πριν από λίγες μέρες η εκτροπή του πλατύ ποταμού εντάθηκε στον προγραμματικό σχεδιασμό της Γενικής Γραμματείας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών ως μεγάλο, σύνθετο και ειδικό έργο εθνικού επιπέδου ενώ αναμένεται, μέχρι τέλη Απριλίου, η ολοκλήρωση των μελετών για το φράγμα των Αμιρών.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η ένταξη πέντε Δήμων, του Δήμου Μινώα Πεδιάδος, Δήμου Μαλεβιζίου, Δήμου Γόρτυνας, Δήμου Χερσονήσου, Δήμου Ηρακλείου στο πρόγραμμα «Αναβάθμιση Δικτύων Ύδρευσης  και περιορισμός διαρροών» συνολικού προϋπολογισμού 88,6 εκατομμυρίων ευρώ δείχνει την βούληση της Κυβέρνησης να αντιμετωπίσει και να λύσει μεγάλα προβλήματα, τα οποία ουδέποτε στο παρελθόν είχαν αντιμετωπιστεί.

Η παγκόσμια  ημέρα νερού μας υπενθυμίζει ξεκάθαρα ότι η Κρήτη άμεσα θα πρέπει να λύσει τον γρίφο της αυξημένης ζήτησης νερού και της περιορισμένης προσφοράς. Δεν είναι πλέον δυνατό να θεωρούνται ως δεδομένες οι απώλειες υδάτινων πόρων,  οι διαρροές  στα δίκτυα, οι αναξιοποίητες δυνατότητες επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης, η μη ορθολογική διαχείριση του νερού στη γεωργία, η αλόγιστη κατανάλωση νερού σε οικιακό επίπεδο κλπ.

Η Ελλάδα και κατά συνέπεια η Κρήτη βρίσκονται στο κατώφλι μιας νέας εποχής, που οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής δίνουν ξεκάθαρες ενδείξεις. Η χώρα μας δεν μπορεί να είναι η χώρα με το μεγαλύτερο υδατικό αποτύπωμα στον κόσμο με 2390 m3/κάτοικο/έτος, μετά τις ΗΠΑ, το οποίο μάλιστα αποτύπωμα είναι διπλάσιο του μέσου όρου παγκοσμίως. Αυτή η πρωτιά δείχνει ξεκάθαρα ότι υπάρχουν μεγάλα περιθώρια ορθολογικής αξιοποίησης του νερού και ο δρόμος αυτός δεν είναι απλά μονόδρομος στο πρόβλημα διαθεσιμότητας νερού αλλά και μοναδική βιώσιμη επιλογή για τον τόπο μας.»