Σύνοδος Κορυφής: Η Ευρωπαϊκή 'Ενωση σε ιστορική καμπή

«Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο»: η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης κάλεσε σήμερα τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων των 27 κρατών μελών να ενωθούν για την ταχεία επίτευξη συμφωνίας επί του σχεδίου οικονομικής ανάκαμψης για την αντιμετώπιση της κρίσης της επιδημίας του κορωνοϊού, ώστε να βγει η Ευρώπη από την ιστορική ύφεση.

Μία συμφωνία για το σχέδιο των 750 δισεκατομμυρίων ευρώ θα αποτελούσε ιστορικό βήμα στην πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Διότι θα είναι η πρώτη φορά που η Ευρωπαϊκή Ενωση θα δανεισθεί εξ ονόματός της το κολοσσιαίο αυτό ποσόν στις αγορές, γκρεμίζοντας το ταμπού που ονομάζεται «κοινό ευρωπαϊκό χρέος».

«Αποφασιστικό βήμα»

«Αποτελεί συλλογική ευθύνη μας να καταλήξουμε» σε συμφωνία, έγραψε στο Τwitter ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ μόλις πριν από την έναρξη των εργασιών της ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής με τηλεδιάσκεψη που δίνει το εναρκτήριο λάκτισμα για σειρά δύσκολων και περίπλοκων διαβουλεύσεων.

«Σήμερα κάνουμε ένα αποφασιστικό βήμα προς τα εμπρός για να βγούμε από την κρίση. Οφείλουμε να συσπειρωθούμε, δεν έχουμε χρόνο για χάσιμο», δήλωσε από την πλευρά της η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η πρόταση της οποίας χρησιμεύει ως βάση συζήτησης μεταξύ των 27.

Η σημερινή σύνοδος θα δώσει την ευκαιρία σε κάθε ευρωπαίο ηγέτη να αποκαλύψει τους στόχους του και τα περιθώρια διαπραγμάτευσης για το σχέδιο ανάκαμψης με στόχο την στήριξη της ευρωπαϊκής οικονομίας. Μία άλλη σύνοδος κορυφής, ή και δύο, θα είναι αναγκαίες για την επίτευξη συμφωνίας, που τοποθετείται στα τέλη του Ιουλίου.

«Θα είναι μία θερμομέτρηση, αναγκαία για να πάρουμε την θερμοκρασία », ανακοίνωσε η γαλλική προεδρία. Κυρίως τη θερμοκρασία της Ολλανδίας, της Αυστρίας, της Σουηδίας και της Δανίας, των τεσσάρων «οικονόμων» που τηρούν πολύ επιφυλακτική στάση απέναντι στο σχέδιο ανάκαμψης , που απευθύνεται κυρίως στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου.

«Είναι ένα από τα πιο σημαντικά κοινά σχέδια εδώ και δεκαετίες», δηλώνει ευρωπαίος διπλωμάτης. «Μπορούμε να μιλάμε για κάτι ιστορικό».

Η συζήτηση θα κινηθεί γύρω από την πρόταση της Κομισιόν για ένα εργαλείο ανάκαμψης ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, πηγή έμπνευσης του οποίου είναι η κοινή πρωτοβουλία του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και της καγκελαρίου της Γερμανίας Αγγελα Μέρκελ, που συγκροτούν μία συμμαχία μεγάλου ειδικού βάρους στις συνομιλίες.

Το ταμείο συμπληρώνει μία αναθεωρημένη πρόταση του προϋπολογισμού της Ενωσης για την περίοδο 2021-2027, ύψους 1.100 δισεκατομμυρίων ευρώ, επί της οποίας θα πρέπει επίσης να συμφωνήσουν οι 27.

Από το πακέτο των 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, τα 500 θα κατανεμηθούν στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού υπό τη μορφή επιχορηγήσεων μεταξύ των χωρών που πληγεί από τον κορονοϊό. Τα 250 δισεκατομμύρια ευρώ θα δοθούν υπό την μορφή δανείων.

«Ποτέ στο παρελθόν η συνοχή και η αλληλεγγύη δεν ήταν τόσο σημαντικές όσο σήμερα», επέμεινε χθες η καγκελάριος Μέρκελ.

Οι 27 καλούνται να υπερβούν πολλές και σημαντικές διαφωνίες, για το ύψος του ποσού, την διάρκεια, την ισορροπία ανάμεσα σε δάνεια και επιχορηγήσεις, τα κριτήρια κατανομής της οικονομικής βοήθειας, καθώς και το δύσκολο θέμα της αιρεσιμότητας, δηλαδή το αντιστάθμισμα (όπως μεταρρυθμίσεις) που θα ζητείται από μία χώρα με αντάλλαγμα τους πόρους.

Υποστηρικτές της δημοσιονομικής λιτότητας, οι τέσσερις «οικονόμες» χώρες ζητούν ύψος δαπανών πολύ χαμηλότερο από τα 750 δισεκατομμύρια ευρώ που έχουν ανακοινωθεί.

«Ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό;»

Και επιλέγουν την μορφή των δανείων, τα οποία κάθε χώρα θα πρέπει να αποπληρώσει, παρά τις επιχορηγήσεις.

Ο πρωθυπουργός της Σουηδίας Στέφαν Λέβεν εμφανίζεται πολύ επικριτικός για το γεγονός ότι «η Ευρωπαϊκή Ενωση θα πρέπει να συγκεντρώσει 500 δισεκατομμύρια ευρώ και στην συνέχεια να τα κατανείμει υπό μορφήν επιχορηγήσεων, χωρίς καμία υποχρέωση αποπληρωμής, στέλνοντας τον λογαριασμό στους μελλοντικούς φορολογούμενους».

Παράλληλα, σε επιστολή προς τους 27 οι επικεφαλής των πέντε από τις επτά ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών Δημοκρατών, Πράσινοι., Renew Europe, Ομάδα Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς) προειδοποίησαν ότι τα 500 δισεκατομμύρια ευρώ σε επιχορηγήσεις που προτείνονται από την Κομισιόν είναι το απόλυτο μίνιμουμ και ότι οι ευρωβουλευτές δεν θα εγκρίνουν τον προϋπολογισμό παρά αν δημιουργηθούν και νέοι πόροι.

Η Κομισιόν προτείνει σειρά λύσεων για την χρηματοδότηση του πακέτου των 500 δισ. ευρώ, χωρίς την επιβάρυνση των εθνικών συμβολών των κρατών: διεύρυνση των εσόδων από την αγορά του άνθρακα, φόρος άνθρακα στα σύνορα, φόρος επί των δραστηριοτήτων των μεγάλων επιχειρήσεων ή φόρος επί των ψηφιακών εταιρειών.

Αλλά και σε αυτό το σημείο θα πρέπει να επιτευχθεί συναίνεση ανάμεσα στα κράτη μέλη.

«Εάν στο τέλος της συνόδου κορυφής κάθε ένας έχει κατανοήσει και ακούσει καλά τους άλλους και η φιλοδοξία είναι η επίτευξη συμφωνίας πριν από το καλοκαίρι, θα ήμουν πολύ ικανοποιημένος», δήλωσε ένας ευρωπαίος διπλωμάτης.