Οι αρχαίοι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν νανοτεχνολογία.

Το Κύπελλο του Λυκούργου, είναι η απόδειξη ότι οι αρχαίοι Ρωμαίοι κατείχαν τεχνικές νανοτεχνολογίας. Η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, υπήρξε πρωτοπόρος σε όλα τα είδη της τεχνολογικής και εικαστικής εξέλιξης. Έχουν διασωθεί θαυμάσια τεχνολογικά και εικαστικά επιτεύγματα της εποχής όπως υδραγωγεία, το Κολοσσαίο, καθώς επίσης και τα πανύψηλα αγάλματα που κοσμούν όλη σχεδόν τη Ρώμη. Ένα αντικείμενο που έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον των επιστημόνων τελευταία, είναι το Κύπελλο του Λυκούργου. Μπορεί να κατασκευάστηκε τον 4ο μόλις αιώνα μ.Χ. αλλά αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα χρήσης νανοσωματιδίων.

Το γυαλί που έχει χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή του, είναι συναρπαστικό. Όταν το φως δεν περνάει μέσα απ’ αυτό, τότε το χρώμα που έχει είναι ένα αδιαφανές πράσινο. Όταν το φωτίσουμε όμως, μετατρέπεται σε διαφανές κόκκινο. Οι επιστήμονες του πανεπιστημίου της Αδελαΐδα, έχουν εντυπωσιαστεί από αυτή την αλλαγή και αναφέρουν ότι πρόκειται για ένα διχρωικό γυαλί, στο οποίο εφαρμόστηκαν τεχνικές με νανοσωματίδια.

Το διχρωικό γυαλί, απαρτίζεται από λεπτά στρώματα μεταλλικών νανοσωματιδίων που παράγουν ένα τελείως διαφορετικό χρώμα, όταν αλληλεπιδρούν με το φως. Πως όμως κατάφεραν οι αρχαίοι Ρωμαίοι να το δημιουργήσουν;

Οι ερευνητές εικάζουν ότι πιθανών να το ανακάλυψαν τυχαία. Υποθέτουν ότι κάποιο εργαλείο θα είχε έρθει σε επαφή με σκόνη χρυσού η οποία στη συνέχεια ενσωματώθηκε στο γυαλί. Το αποτέλεσμα ήταν τόσο εντυπωσιακό και έτσι άρχισαν να το κάνουν σκόπιμα. Το Κύπελλο του Λυκούργου είναι το καλύτερο παράδειγμα αυτής της τεχνικής που έχει διασωθεί. Αυτό που δε μπορούν να εξηγήσουν όμως οι επιστήμονες, είναι πως οι αρχαίοι Ρωμαίοι κατάφεραν να κατανείμουν τόσο ομοιόμορφα τα νανοσωματίδια, χρησιμοποιώντας τόσο πρωτόγονα υλικά.