Ρωσία και Κίνα θα συνεργασθούν για την εξερεύνηση της Σελήνης
Η πρώτη χώρα που προσελήνωσε (μη επανδρωμένο) σκάφος στο φεγγάρι, η Ρωσία-ΕΣΣΔ, και η πρώτη χώρα που το πέτυχε ξανά μετά τη δεκαετία του 1970, η Κίνα, ανακοίνωσαν ότι θα συνεργασθούν για την εξερεύνηση της Σελήνης. Από την άλλη, οι ΗΠΑ φαίνεται να δυσκολεύονται να ικανοποιήσουν τον φιλόδοξο στόχο που έχουν θέσει για νέα αποστολή αστροναυτών στη Σελήνη έως το 2024.
Η ρωσική διαστημική υπηρεσία Roscosmos και η Εθνική Διαστημική Υπηρεσία της Κίνας υπέγραψαν στην Αγία Πετρούπολη δύο συμφωνίες συνεργασίας για έρευνα στη Σελήνη. Η μία συμφωνία προβλέπει τη δημιουργία και λειτουργία ενός κοινού κέντρου Δεδομένων Έρευνας Σελήνης και Βαθέος Διαστήματος, ενός συστήματος πληροφοριών που θα αποτελείται από δύο συνεργαζόμενα μεταξύ τους κέντρα, ένα στην Κίνα και ένα στη Ρωσία.
Η δεύτερη συμφωνία προωθεί το συντονισμό δύο μελλοντικών σεληνιακών αποστολών, του ρωσικού διαστημικού σκάφους Luna Resurs-1 και του κινεζικού Chang'e 7. Το ρωσικό σκάφος Luna σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι θα βοηθήσει τους Κινέζους να αναζητήσουν κατάλληλες περιοχές για την ασφαλή προσελήνωση του δικού τους σκάφους. Ακόμη θα εξετασθεί η δυνατότητα κοινών διαστημικών πειραμάτων και ανταλλαγής επιστημονικών οργάνων για τα δύο σκάφη.
Το 1966 η ΕΣΣΔ είχε κάνει την πρώτη επιτυχή προσελήνωση με το σκάφος Luna 9, που έστειλε στη Γη τις πρώτες εικόνες από την επιφάνεια του φεγγαριού. Η Σοβιετική Ένωση εξερεύνησε για περίπου μια δεκαετία τη Σελήνη, αλλά δεν έχει επιστρέψει εκεί από το 1976. Φέτος τον Ιανουάριο η Κίνα έγινε η τρίτη χώρα που έκανε επιτυχή προσελήνωση και η πρώτη που το πέτυχε στη «σκοτεινή» πλευρά του φεγγαριού, με το σκάφος Chang'e 4 και το μικρό ρόβερ Yutu 2.
Η Κίνα έχει ένα φιλόδοξο πρόγραμμα, καθώς το 2020 θα στείλει το σκάφος Chang'e 5 με αποστολή να φέρει πίσω στη Γη τα πρώτα κινεζικά δείγματα σεληνιακού εδάφους. Θα ακολουθήσει το 2023 η αποστολή Chang'e 6 με στόχο να φέρει δείγματα από το νότιο πόλο της Σελήνης και στη συνέχεια η αποστολή Chang'e 7 θα εξερευνήσει ενδελεχώς αυτή την πολική περιοχή, με απώτερο στόχο τη δημιουργία μιας κινεζικής επιστημονικής βάσης στο φεγγάρι.
Από την άλλη, όπως ανακοίνωσε ο επικεφαλής της Roscosmos Νμίτρι Ρογκόζιν, η Ρωσία σχεδιάζει ένα σκάφος σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη το 2024, μια αποστολή επιστροφής σεληνιακών δειγμάτων το 2028 και επανδρωμένες με αστροναύτες πτήσεις μεταξύ 2029-2030.
Η πιο φιλόδοξη Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA), μετά από πιέσεις του προέδρου Τραμπ, έχει θέσει ως στόχο την αποστολή αστροναυτών στο φεγγάρι το 2024, αλλά πολλοί -ακόμη και μέσα στην ίδια τη NASA- αμφιβάλλουν κατά πόσο αυτό είναι εφικτό.
Μετά το ιστορικό πρόγραμμα «Απόλλων», το νέο διαστημικό αμερικανικό πρόγραμμα έχει ένα άλλο αρχαιοελληνικό όνομα, «'Αρτεμις», το οποίο θέλει να χρησιμοποιήσει τη Σελήνη ως ενδιάμεσο στάδιο, με τελικό προορισμό την αποστολή ανθρώπων στον 'Αρη. Αν όλα πάνε σύμφωνα με το πρόγραμμα, η NASA θα έχει δημιουργήσει ένα μικρό διαστημικό σταθμό (Gateway) σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη στις αρχές της επόμενης δεκαετίας. Από αυτό το σταθμό θα ξεκινούν πλέον οι αποστολές προσελήνωσης, επανδρωμένες και μη, και σε αυτόν θα επιστρέφουν μετά την ολοκλήρωση του έργου τους στη σεληνιακή επιφάνεια.
Στόχος της NASA είναι να στείλει το 2024 δύο αστροναύτες (οπωσδήποτε την πρώτη γυναίκα, μαζί με έναν άνδρα) κοντά στο νότιο πόλο του φεγγαριού και να έχει έως το 2028 εγκαθιδρύσει μια μόνιμη ανθρώπινη παρουσία γύρω και πάνω στη Σελήνη. Για να υλοποιηθούν αυτοί οι στόχοι του προγράμματος «'Αρτεμις», η NASA θα χρησιμοποιήσει τη διαστημική κάψουλα Orion (έχει ήδη κάνει μια μη επανδρωμένη δοκιμαστική πτήση), την οποία θα μεταφέρει ο υπό κατασκευή τεράστιος πύραυλος Space Launch System (SLS).
Στο τέλος του 2020 προγραμματίζεται η πρώτη πιλοτική πτήση του SLS με την ονομασία «'Αρτεμις 1», που θα στείλει γύρω από τη Σελήνη το μη επανδρωμένο Orion. Θα ακολουθήσει η αποστολή «'Αρτεμις 2» το 2022, που θα στείλει τέσσερις Αμερικανούς αστροναύτες γύρω από τη Σελήνη. Το 2024 η αποστολή «'Αρτεμις 3» θα μεταφέρει τέσσερις αστροναύτες στο σεληνιακό διαστημικό σταθμό Gateway, που στο μεταξύ θα έχει τεθεί σε τροχιά. Στη συνέχεια, την ίδια χρονιά, οι δύο από αυτούς τους τέσσερις αστροναύτες θα επιχειρήσουν την επιστροφή στη Σελήνη μέσα σε μια άκατο που θα έχει κατασκευασθεί από ιδιωτική εταιρεία.
Παύλος Δρακόπουλος
