Γιατί παχαίνουμε ενώ τρώμε το ίδιο

Ερευνητές από το Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Τοξικολογίας του Πανεπιστημίου Clemson δημοσίευσαν μια έρευνα στο Nutritional Biochemistry, στην οποία αναδεικνύεται μια σύνδεση μεταξύ ενός ενζύμου που σχετίζεται με την αποτοξίνωση του οργανισμού, με την παχυσαρκία και τη λιπώδη νόσο του ήπατος.

Πιο αναλυτικά, ο William Baldwin, καθηγητής και συνεργάτης του τμήματος βιολογικών επιστημών στο Κολέγιο Επιστημών (College of Science), μαζί με την ομάδα του χρησιμοποίησαν ένα καινοτόμο ζωικό μοντέλο (ποντίκι) για να μελετήσουν το ρόλο του γονιδίου Cyp2b στην παχυσαρκία. Το Cyp2b είναι ένα ένζυμο-κλειδί που εμπλέκεται στον μεταβολισμό και ειδικότερα στην αποτοξίνωση του σώματος από τα χημικά. Μεταξύ των άλλων αποτελεσμάτων, η έρευνα υπέδειξε κι ένα ρόλο του Cyp2b στον μεταβολισμό των ακόρεστων λιπαρών οξέων, ανεξάρτητα από τη διατροφή που ακολουθείται σε κάθε περίπτωση.

Κατά τη διάρκεια της μελέτης χρησιμοποιήθηκαν ορισμένα χημικά που μπόρεσαν να αναστείλουν το Cyp2b, ένα φαινόμενο που μοντελοποιήθηκε από ποντίκια χωρίς Cyp2b (Cyp2b-null).

Οι επιπτώσεις αυτού του φαινομένου στην υγεία του ανθρώπου είναι πολλές. «Αν εκτεθείτε σε χημικά που μεταβολίζονται από το Cyp2b ή αναστολείς του, αυτό σημαίνει ότι δεν μεταβολίζεται κάτι άλλο σημαντικό μέσα στο σώμα. Αυτό με το σειρά του μπορεί να καταστήσει πιθανότερη την αύξηση του λευκού λιπώδους ιστού και κατά συνέπεια την πιθανότητα εμφάνισης παχυσαρκίας», σημειώνει ο Δρ. Baldwin. Επιπλέον, παρατηρήθηκε ότι τα αρσενικά ποντίκια χωρίς Cyp2b παρουσίασαν αύξηση στη λιπώδη νόσο του ήπατος, χωρίς να τρέφονται με υψηλά λιπαρά.

«Το Cyp2b μπορεί να σηματοδοτεί κάτι συγκεκριμένο και να “λέει” στο λίπος να πάει κάπου συγκεκριμένα. Το ενδεχόμενο αυτό υποδεικνύει ότι το γονίδιο έχει δύο ρόλους: αφενός να μεταβολίζει τις τοξικές και χημικές ουσίες που υπάρχουν στο περιβάλλον και τις φαρμακευτικές ουσίες και αφετέρου εμπλέκεται στον μεταβολισμό των λιπιδίων και πιθανότατα στη σηματοδότηση που μας δείχνει πώς διανέμεται το λίπος», προσθέτει ο καθηγητής.

Πάντως, τα θηλυκά ποντίκια χωρίς Cyp2b δεν παρουσίασαν μεγαλύτερη ροπή προς την παχυσαρκία, αν και υπήρχαν ενδείξεις ότι ίσως να έχουν υψηλότερα ποσοστά ηπατικής βλάβης από τα θηλυκά ποντίκια.
Επίσης, επηρεάστηκε και η γονιδιακή έκφραση, με τα ποντίκια χωρίς Cyp2b που τρέφονταν με φυσιολογική διατροφή να έχουν γονιδιακή έκφραση παρόμοια με αυτή των ποντικιών που ακολουθούσαν διατροφή με υψηλά λιπαρά. «Όταν τα ποντίκια χωρίς Cyp2b ταΐζονταν με κανονική διατροφή, το ήπαρ τους ενεργούσε σαν να λάμβαναν διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά», σχολίασε σχετικά ο Δρ. Baldwin.

Από την πλευρά της, η υποψήφια διδάκτωρ περιβαλλοντικής τοξικολογίας, Melissa Heintz τόνισε ότι υπάρχουν ακόμα πολλά μονοπάτια που πρέπει να εξερευνηθούν στο συγκεκριμένο ερευνητικό πεδίο. «Μπορεί κάποιος να είναι υγιής, αλλά να εκτίθεται σε κάποια χημική ουσία στον εργασιακό του χώρο. Αν, λοιπόν, χάσει τη δράση του συγκεκριμένου ενζύμου στο ήπαρ του μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στον μεταβολισμό του λίπους, ακόμα κι αν ακολουθεί καλή διατροφή», ανέφερε σχετικά.

Μια άλλη ερευνήτρια της μελέτης, η Ramiya Kumar, τόνισε ότι οι μελλοντικές έρευνες θα δείξουν αν οι χημικοί αναστολείς αυτών των γονιδίων, όπως τα παρασιτοκτόνα, θα μπορούσαν να προκαλέσουν παρόμοιες αλλαγές στο μεταβολισμό και να οδηγήσουν σε παχυσαρκία και ότι αυτή η διαδικασία θα βοηθήσει τους επιστήμονες να σχεδιάσουν καλύτερες θεραπευτικές επιλογές για την παχυσαρκία, παράλληλα με τις αλλαγές στη διατροφή και τον τρόπο ζωής.

Καταληκτικά, η έρευνα αυτή ρίχνει φως στον τρόπο με τον οποίο οι επιστήμονες εξετάζουν μια σειρά μεταβολικών διαταραχών και χρόνιων παθήσεων, με στόχο τη βελτίωση της υγείας των ανθρώπων.