Η καθιστική ζωή σκοτώνει μισό εκατομμύριο ανθρώπους ετησίως

Τα προβλήματα υγείας που οφείλονται στην έλλειψη τακτικής σωματικής άσκησης κόστισαν 61 δισεκατομμύρια ευρώ (67,5 δισ. δολάρια) το 2013 στην παγκόσμια οικονομία, δηλαδή περισσότερο από το ΑΕΠ μιας χώρας όπως η Κόστα Ρίκα, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύει σήμερα στο επιστημονικό έντυπο The Lancet. 

Το ποσό αυτό διαμορφώθηκε από 53,8 δισ. δολάρια σε δαπάνες για τηνυγεία και 13,7 δισ. δολάρια σε απώλεια παραγωγικότητας, καθώς ο καθιστικός τρόπος ζωής συνδέεται με περισσότερους από πέντε εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο παγκοσμίως.

«Το πραγματικό κόστος μπορεί να είναι ακόμη υψηλότερο», προειδοποιούν οι συντάκτες της μελέτης καθώς οι υπολογισμοί τους περιλαμβάνουν μόνο πέντε μεγάλες ασθένειες που συνδέονται με την έλλειψη σωματικής άσκησης: στεφανιαία νόσος, εγκεφαλικό επεισόδιο, διαβήτης τύπου 2, καρκίνος μαστού, καρκίνος παχέος εντέρου.

Η μελέτη περιλαμβάνει στοιχεία για 142 χώρες που αντιπροσωπεύουν το 93% του παγκόσμιου πληθυσμού και είναι η πρώτη που εκτιμά το κόστος της πανδημίας που ονομάζεται «καθιστικός τρόπος ζωής». 

Η έκθεση αποτελεί μέρος σειράς άρθρων που δημοσιεύει το The Lancet παραμονή της έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Ρίο, στις 5 Αυγούστου.

Οι πλούσιες χώρες υφίστανται κατ' αναλογίαν ένα μεγαλύτερο μέρος του οικονομικού βάρους από την έλλειψη σωματικής άσκησης (80,8% των δαπανών ιατρικής περίθαλψης και 60,4% των έμμεσων δαπανών). Για τις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, το κόστος εκφράζεται κυρίως με βάση τις ασθένειες και τους πρόωρους θανάτους.

«Οι χώρες αυτές καθώς αναπτύσσονται, αν οι καθιστικές συνήθειες συνεχίσουν να ενισχύονται, θα επιβαρυνθούν και αυτές περισσότερο από το οικονομικό βάρος», υπογραμμίζει η Μέλοντι Ντινγκ, του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ, επικεφαλής της μελέτης. 

Σύμφωνα με μια δεύτερη μελέτη που επίσης δημοσιεύεται στο ίδιο έντυπο, οι άνθρωποι μπορούν να αποτρέψουν τον αυξημένο κίνδυνο θανάτου που συνδέεται με την καθημερινή οκτάωρη καθήλωση σε καθιστική στάση, κάνοντας τουλάχιστον μια ώρα άσκηση καθημερινά. Για παράδειγμα, ταχύ βάδισμα με ταχύτητα 5,6 χλμ. την ώρα, ή ποδήλατο, με μια ταχύτητα 16 χλμ. την ώρα. 

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει τουλάχιστον 150 λεπτά σωματικής άσκησης την εβδομάδα. Δηλαδή πολύ λιγότερα από τα 60 λεπτά κάθε μέρα που προτείνει η μελέτη, η οποία ανέλυσε δεδομένα που αφορούν περισσότερο από ένα εκατομμύριο ανθρώπους.

Μόνο το 25% μόνο των ανθρώπων αθλούνται μια ή και περισσότερη ώρα ημερησίως, σύμφωνα με τα δεδομένα αυτά.

«Για πολλούς που πηγαίνουν στη δουλειά ή η δουλειά τους είναι σε γραφείο, δεν υπάρχει κανένας τρόπος να ξεφύγουν από την παρατεταμένη καθιστική θέση», παραδέχεται ο Ουλφ Ελέμουντ, της Νορβηγικής Σχολής Αθλητικών Επιστημών, εκ των συντακτών της μελέτης. 

Μια ώρα καθημερινής σωματικής άσκησης είναι το ιδανικό, αλλά αν αυτό είναι ανέφικτο, έστω και λιγότερη σωματική άσκηση ημερησίως μπορεί να βοηθήσει ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος. Για παράδειγμα, πρωινό τρέξιμο, η μετάβαση με ποδήλατο στη δουλειά ή ένας περίπατος το μεσημέρι. 

«Απέναντι στην πανδημία της καθιστικής ζωής, η αντίδραση ήταν υπερβολικά βραδεία», διαπιστώνει ο καθηγητής Τζιμ Σάλις του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγο, o οποίος εξέτασε την πρόοδο που έχει σημειωθεί μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2012.  

«Η χρηματοδότηση παραμένει ανεπαρκής γιατί το πρόβλημα της σωματικής άσκησης δεν έχει ληφθεί σοβαρά υπόψη όπως θα έπρεπε», συμφωνούν οι Δρ Ρίτσαρντ Χόρτον και Παμ Ντας, αρχισυντάκτες του The Lancet.