Iλαρά: Τα συμπτώματα και τα εμβόλια που πρέπει να γίνονται

Η ιλαρά είναι ενδημική νόσος, προκαλείται από τον ιό rubeola και είναι μια ιδιαίτερα μεταδοτική ασθένεια. Η παρουσία της στην κοινότητα είναι συνεχής και ως εκ τούτου ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού έχει φυσική ανοσία.

Αν ο ιός εμφανιστεί σε μια περιοχή όπου κανείς δεν έχει εκτεθεί προηγουμένως στον ιό ή δεν έχει εμβολιαστεί, οι συνέπειες μπορεί να είναι καταστροφικές. Το 1592, περίπου τα δύο τρίτα του γηγενούς πληθυσμού της Κούβας έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας της ιλαράς. Δύο χρόνια αργότερα, ο μισός πληθυσμός της Ονδούρας αποδεκατίστηκε. Στη δεκαετία του 1850 περίπου το 20% του πληθυσμού της Χαβάης πέθαναν από ιλαρά. Η ΠΟΥ εκτιμά ότι η ιλαρά έχει προκαλέσει το θάνατο σε τουλάχιστον 200 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο τα τελευταία 150 χρόνια.

Οι επιπλοκές της ιλαράς είναι αρκετά συχνές, ειδικά μεταξύ των ατόμων με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως ασθενείς με λευχαιμία ή AIDS. Επίσης κινδυνεύουν τα πολύ μικρά παιδιά και τα άτομα με ανεπάρκειες βιταμινών. Οι ενήλικες έχει αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών, σε σύγκριση με υγιή παιδιά άνω των 5 ετών.

Το 20% των ασθενών με ιλαρά μπορεί να παρουσιάσει κάποιου είδους επιπλοκή, όπως:
Συχνές επιπλοκές: διάρροιες, έμετοι, πυρετικοί σπασμοί, λαρυγγίτιδα, βρογχίτιδα και πνευμονία.
Λιγότερο συχνές επιπλοκές: εγκεφαλίτιδα (προσβάλλει περίπου ένα κάθε 1000 ασθενείς), ηπατίτιδα και υποξεία σκληρυντική πανεγκεφαλίτιδα (SSPE). Επιπλοκές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης: χαμηλό βάρος γέννησης, αυτόματη αποβολή και πρόωρος τοκετός.

​Πόσο αποτελεσματικό είναι το εμβόλιο κατά της ιλαράς;
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, το εμβόλιο κατά της ιλαράς προστατεύει πάνω από το 99% των εμβολιασμένων ατόμων. Εάν το 95% του πληθυσμού εμβολιαστεί, τότε η πιθανότητα πλήρους εξάλειψης της ασθένειας είναι εξαιρετικά υψηλή.

Ο έλεγχος μιας επιδημίας κοστίζει πολλαπλάσια, από ότι η πρόληψη της. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι μια μικροεπιδημία στην Αριζόνα των ΗΠΑ το 2008 με μόλις 7 κρούσματα, κόστισε 800.000 δολάρια. Με αυτά τα λεφτά θα μπορούσαν να αγοραστούν 2,5 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου κατά της ιλαράς και να δωριθούν σε αναπτυσσόμενα κράτη.
Όλοι όσοι γεννήθηκαν μετά το 1980 πρέπει να βεβαιωθούν ότι έλαβαν δύο δόσεις του εμβολίου MMR (παρωτίτιδας, ιλαράς και ερυθράς).

Να αναφερθεί ότι η πλειοψηφία των κρουσμάτων στη Γαλλία, αφορούσε νέους ηλικίας άνω των 10, οι οποίοι πιθανώς δεν πήραν 2η δόση του εμβολίου. Το 90% των κρουσμάτων ιλαράς στην Ευρώπη, έχουν εμφανιστεί σε εφήβους και ενήλικες που είτε δεν είχαν εμβολιαστεί ή η εμβολιαστική τους κατάσταση δεν ήταν πλήρης.

Σε περιοχές με αυξημένα κρούσματα, τα παιδιά που πηγαίνουν σε βρεφονηπιακούς σταθμούς θα πρέπει να εμβολιάζονται από την ηλικία των 9 μηνών, αντί των συνήθων 12-15 μηνών.
Ο συστηματικός εμβολιασμός κατάφερε να μειώσει τους θανάτους παγκόσμια από τον ιό της ιλαράς κατά 78% κατά τη διάρκεια οκταετίας 2000-2008. Δυστυχώς, λόγω πιθανώς χαλάρωσης της επαγρύπνησης, η ιλαρά έχει κάνει δυναμική επανάκαμψη και σε παγκόσμιο επίπεδο εκτιμάται ότι θα προκαλέσει θανάτους σε πάνω από 164.000 παιδιά το χρόνο, τα επόμενα χρόνια.

Συμπεράσματα
Στον σημερινό κόσμο, όπου τα αεροπορικά ταξίδια είναι κοινός τόπος, μια περιφερειακή εκδήλωση μιας πολύ μεταδοτικής νόσου, όπως είναι η ιλαρά, με μαθηματική ακρίβεια θα προσβάλει και άλλες περιοχές ή και χώρες.
Η αύξηση της ιλαράς σε Ευρωπαϊκές χώρες αποκαλύπτει μια σοβαρή πρόκληση για την επίτευξη του στόχου της περιφερειακής εξάλειψη της ιλαράς έως το 2015. Κάθε χώρα της Ευρώπης πρέπει να αναλάβει άμεσα εκστρατεία για εμβολιαστική κάλυψη των ευπαθών πληθυσμών.

Παιδιατρική Εταιρεία Κύπρου