Οι κακές συνήθειες κόβονται καλύτερα όλες μαζί

Οι εθελοντές που συμμετέχουν σε μελέτες για την υγεία και την ευεξία συνήθως καλούνται να αλλάξουν μόνο μία παράμετρο της ζωής τους, όπως η διατροφή ή η άσκηση, διότι αυτό διευκολύνει τη συλλογή στοιχείων και την εξαγωγή συμπερασμάτων. 

Προσφάτως, επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στη Σάντα Μπάρμπαρα (UCSB) θέλησαν να διερευνήσουν εάν αυτή η μινιμαλιστική προσέγγιση γυρίζει μπούμερανγκ και αντί να βοηθά τον κόσμο να βελτιώσει την υγεία του τον εμποδίζει να κάνει τις δραστικές αλλαγές που χρειάζεται. 

Για να πραγματοποιήσουν τη μελέτη τους, που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Frontiers in Human Neuroscience», οι ερευνητές επιστράτευσαν 31 φοιτητές οι οποίοι είχαν ευέλικτο ημερήσιο πρόγραμμα διότι αδυνατούσαν να τηρήσουν ωράρια και προθεσμίες. 

Οι ερευνητές τούς χώρισαν σε δύο ομάδες. Οσοι συμμετείχαν στην πρώτη έπρεπε να συνεχίσουν το πρόγραμμά τους όπως συνήθιζαν (ομάδα ελέγχου) ενώ όσοι συμμετείχαν στη δεύτερη ομάδα άλλαξαν άρδην τη ζωή τους. 

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι την ίδια ώρα κάθε πρωί έπρεπε να επισκέπτονται το πανεπιστήμιο για να κάνουν υπό επίβλεψη επί 60 λεπτά ασκήσεις διατάσεων (στρέτσινγκ), προπόνηση με βάρη και ασκήσεις ισορροπίας. Εν συνεχεία έκαναν επί 60 λεπτά ασκήσεις γνώσης, συναίσθησης και μείωσης του στρες που συμπεριλάμβαναν περπάτημα και διαλογισμό. Το απόγευμα έπρεπε να προπονούνται άλλα 90 λεπτά, πάλι υπό επίβλεψη.

Δύο φορές την εβδομάδα, εξάλλου, έπρεπε να κάνουν μόνοι τους διαλειμματική προπόνηση για να αυξήσουν την αντοχή τους. Επιπλέον, έπρεπε να παρακολουθούν διαλέξεις για τη διατροφή και τον ύπνο και να τηρούν λεπτομερή ημερολόγια για την άσκηση, τη διατροφή, τον ύπνο και την ψυχική τους διάθεση.

Η βελτίωση

Επειτα από έξι εβδομάδες, οι εθελοντές που συμμετείχαν στη δεύτερη ομάδα παρουσίαζαν σημαντική αύξηση στη δύναμη, τη φυσική κατάσταση και την ευλυγισία τους, καθώς και πολύ καλύτερες επιδόσεις στα τεστ σκέψης, εστίασης της προσοχής και ενεργού μνήμης. Ανέφεραν επίσης ότι ένιωθαν πιο ευτυχείς και ήρεμοι, και είχε βελτιωθεί η αυτοεκτίμησή τους. Μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου, τέλος, έδειξαν ότι είχε οξυνθεί η ικανότητα νοητικής συγκέντρωσής τους. 

Οι βελτιώσεις αυτές, ιδίως όσον αφορά την ψυχική διάθεση και τον έλεγχο του στρες, γενικώς υπερβαίνουν κατά πολύ τις αντίστοιχες που έχουν καταδειχθεί σε πολλές προγενέστερες μελέτες, στις οποίες οι συμμετέχοντες είχαν αλλάξει μόνο μία παράμετρο της ζωής τους. 

Το γεγονός αυτό κάνει τους επιστήμονες της παρούσας μελέτης να εκτιμούν πως είναι πιο αποδοτικές οι ταυτόχρονες αλλαγές, διότι η μία (π.χ. η έναρξη της γυμναστικής) εντείνει τις επιδράσεις της άλλης (π.χ. του διαλογισμού ή της προσεγμένης διατροφής).

Αντοχή στον χρόνο

Επιπλέον, οι βελτιώσεις που επιφέρουν οι ταυτόχρονες αλλαγές μπορεί και να αντέξουν στον χρόνο, δήλωσε ο δρ Μάικλ Μράζεκ, διευθυντής Ερευνας στο Κέντρο Συνειδητότητας και Ανθρώπινων Δυνατοτήτων του UCSB. 

Στην παρούσα μελέτη, οι εθελοντές που είχαν αλλάξει ριζικά τις συνήθειές τους εξακολουθούσαν έξι εβδομάδες μετά την ολοκλήρωσή της να έχουν βελτιωμένη φυσική κατάσταση, ψυχική διάθεση, οξύνοια και ευεξία, παρότι κανείς δεν γυμναζόταν ούτε διαλογιζόταν τόσο πολύ όσο κατά τη διάρκειά της. 

Βέβαια, η μελέτη δεν αξιολόγησε μία μία τις νέες συνήθειες των εθελοντών ώστε να αποκαλύψει αν και ποια είχε τη μεγαλύτερη συμβολή στη βελτίωσή τους. Αυτό θα αποτελέσει αντικείμενο επόμενης μελέτης είπε ο δρ Μράζεκ. Εως τότε, ο κόσμος θα πρέπει να θυμάται ότι «τα όρια των δυνατοτήτων του για αλλαγή μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερα απ’ ό,τι ακόμα κι εμείς οι επιστήμονες νομίζαμε».