Τεστ αίματος ανιχνεύει τη νόσο Αλτσχάιμερ αρκετά χρόνια πριν

Γερμανοί και Αμερικανοί επιστήμονες ανέπτυξαν ένα απλό τεστ αίματος, το οποίο για πρώτη φορά ανιχνεύει τα σημάδια της ζημιάς που προκαλεί στον εγκέφαλο η νόσος Αλτσχάιμερ, προτού γίνουν ορατά τα συμπτώματα της, όπως η απώλεια της μνήμης.

Αν και είναι ακόμη πρόωρο, οι επιστήμονες είπαν ότι μια μέρα θα γίνει πιθανώς εφικτό να ανιχνεύεται στο αίμα η εγκεφαλική βλάβη όχι μόνο λόγω του Αλτσχάιμερ, αλλά και άλλων νευροεκφυλιστικών παθήσεων, όπως η πολλαπλή σκλήρυνση ή ακόμη και το εγκεφαλικό.

Το τεστ ανιχνεύει μια πρωτεΐνη (νευροϊνίδια) που αποτελεί δομικό στοιχείο του εσωτερικού σκελετού των νευρώνων. Όταν οι τελευταίοι καταστρέφονται, η εν λόγω πρωτεΐνη διαρρέει στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό και από εκεί εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος, οπότε μπορεί να μετρηθεί ως βιοδείκτης.

Η ανίχνευση υψηλών επιπέδων της πρωτεΐνης αυτής (Neurofilament light chain-NfL) από το τεστ αίματος αποτελεί σαφή ένδειξη για την ύπαρξη τοξικής δράσης στον εγκέφαλο, ακόμη και κι αν δεν έχουν γίνει αισθητά κάποια συμπτώματα. Η ανίχνευση της νευροεκφύλισης είναι δυνατό να γίνει έως και 16 χρόνια πριν από την εκδήλωση των συμπτωμάτων.

Οι ερευνητές του Γερμανικού Κέντρου Νευροεκφυλιστικών Ασθενειών του Τίμπινγκεν και της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ουάσιγκτον στο Σεντ Λούις, με επικεφαλής τον Γερμανό καθηγητή κυτταρικής νευρολογίας Ματίας Γιούκερ, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό ιατρικής «Nature Medicine».

Εδώ και λίγα χρόνια άλλοι επιστήμονες προσπαθούν να αναπτύξουν τεστ αίματος που εστιάζουν στην ανίχνευση της τοξικής για τον εγκέφαλο πρωτεΐνης βήτα αμυλοειδές. Όμως η γερμανο-αμερικανική ερευνητική ομάδα ακολούθησε μια άλλη προσέγγιση.

«Το δικό μας τεστ αίματος δεν ψάχνει για το ίδιο το αμυλοειδές, αλλά για το τι αυτό κάνει στον εγκέφαλο, δηλαδή για τη νευροεκφύλιση. Με άλλα λόγια, ψάχνουμε για το θάνατο των νευρώνων», δήλωσε ο δρ Γιούκερ. Όσα περισσότερα κύτταρα σκοτώνει το Αλτσχάιμερ τόσο υψηλότερο θα είναι το επίπεδο της πρωτεΐνης-στόχου στο αίμα.

Αν και ελπιδοφόρο το τεστ, το βασικό πρόβλημα του είναι ότι δεν είναι επαρκώς ειδικό, αφού η πρωτεΐνη (νευροϊνίδια) που ανιχνεύει στο αίμα, μπορεί να μην οφείλεται μόνο στη νόσο Αλτσχάιμερ αλλά και σε άλλες νευροεκφυλιστικές παθήσεις (άνοια με σωμάτια Lewy, νόσος Huntington, πολλαπλή σκλήρυνση, τραυματισμός στο κεφάλι κ.ά.).

Ο Γιούκερ τόνισε ότι, σε κάθε περίπτωση, «το τεστ δείχνει με ακρίβεια την πορεία της νόσου Αλτσχάιμερ και συνεπώς αποτελεί ισχυρό εργαλείο για την αναζήτηση νέων θεραπειών για τη νόσο μέσω κλινικών δοκιμών».