Η ανθρωπιά ως ... θέμα έκθεσης ιδεών

Έπειτα, ένας όρος, μια λέξη, μια έκφραση, που βρίσκεται ολοένα στο στόμα μας, σιγά σιγά φτωχαίνει, αδειάζει, αποστεώνεται, αυτοακυρώνεται.  Φοβούμαι πως ίσια ίσια αυτό έχει συμβεί με την ανθρωπιά.  Αρκεί μια ματιά ολόγυρά μας, για να το νιώσουμε καλύτερα τούτο.  Η καθημερινή ζωή ολοένα και περισσότερο χάνει τη θαλπωρή, τη γλυκιά ζεστασιά της. Είναι ένας χειμώνας χωρίς αλκυονίδες.  Η «καλημέρα», αυτό το χαρούμενο άνοιγμα παραθύρου προς τον αίθριο ουρανό, μεταβάλλεται σιγά σιγά σε μορφασμό.  Η ανθρώπινη λαιμαργία, η δίψα της ευζωίας δεν αφήνει τόπο για ευγενικά αισθήματα.  Κάτι περισσότερο : τα ευγενικά αισθήματα θεωρούνται ξεπερασμένα.  Λησμονούμε, ωστόσο, πως η ανθρωπιά είναι κυριότατα βούληση, δεν είναι γνώση, δεν είναι μόνο γνώση. Και δεν είναι λόγος, είναι πράξη.  Είναι ένας ολόκληρος εσωτερικός κόσμος, στην τελείωσή του, που ακτινοβολεί παντού.  Η ανθρωπιά αποκλείει τη μισαλλοδοξία, την καταφρόνηση του άλλου ανθρώπου· είναι επιεικής και ήπια. Περιέχει πολλή συγκατάβαση και πολλή κατανόηση.  Η ανθρωπιά είναι κυκλική παρουσία.  Δεν βρίσκεται στραμμένη προς ένα μονάχα σημείο του ορίζοντα.  Εκείνος που είναι αληθινά ανθρώπινος δεν μπορεί παρά να

είναι, σε κάθε περίσταση, ανθρώπινος.  Η ανθρωπιά δεν είναι επάγγελμα, δεν είναι όργανο αυτοπροβολής και επιτυχίας.  Είναι απάρνηση.  Πρέπει πολλά ν’ αρνηθείς, για να κερδίσεις τα ουσιωδέστερα.  Αλλά δεν είναι και παθητική κατάσταση. Ολωσδιόλου αντίθετα, αποτελεί μορφή αδιάκοπης ενέργειας.  Είναι πολύ ευκολότερο να γίνεις «μέγας ανήρ» παρά να γίνεις «μεγάλος άνθρωπος». Η Ιστορία είναι γεμάτη παραδείγματα μεγάλων ανδρών. Αλλά έχει πολύ λίγους «ανθρώπους» να παρουσιάσει.